Dzisiaj (18 grudnia 2020) odbyła się za pośrednictwem platformy Teams konferencja „Uniwersytety Europejskie: polskie doświadczenia i perspektywy". Konferencja była okazją do wymiany doświadczeń i tworzenia nowych strategii rozwoju dla polskich uczelni zrzeszonych w międzynarodowych konsorcjach.
W spotkaniu, obok rektorów największych polskich uczelni biorących udział w inicjatywie uniwersytetów europejskich, udział wzięli dr Anna Budzanowska - podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Andrzej Kurkiewicz - dyrektor departamentu Inwestycji i Rozwoju w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego a także przedstawiciele władz niektórych miast i regionów, KRASP-u oraz Fundacji na Rzecz Integracji Środowiska Akademickiego Jeden Uniwersytet.
Pierwszą część spotkania poprowadził prof. Rafał Witkowski, prorektor UAM ds. współpracy międzynarodowej.
Część plenarną rozpoczął prof. Marcin Pałys, rektor Uniwersytetu Warszawskiego. Mówił on o wyzwaniach, z którymi będą musiały zmierzyć się uczelnie wyższe w ciągu najbliższych lat. Wśród wymienionych problemów znalazła się m.in. dewaluacja znaczenia wykształcenia wyższego, które dzisiaj nie daje gwarancji awansu społecznego, odpływ talentów, wielojęzyczność i słaba znajomość języków obcych na polskich uczelniach, w końcu niewielka mobilność i zamknięcie polskiego środowiska naukowych na współpracę międzynarodową.
Międzynarodowe konsorcja, w których działają polskie uczelnie, mają, zdaniem prof. Pałysa, możliwość przezwyciężania tych problemów. Umożliwiają otwarcie polskich uczelni na Europę a także zaprezentowanie tego, co mamy najcenniejsze, naszego języka i kultury. W zamian mamy możliwość korzystania z infrastruktury uczelni europejskich ich bibliotek, narzędzi IT a także łatwiejszy dostęp do dużych europejskich grantów naukowych itd.
Uniwersytety Europejskie dają dużo większą rozpoznawalność. Dla takich uczelni jak Uniwersytet Warszawski czy Uniwersytet Jagielloński nie ma to może większego znaczenie – mówił – ale dla mniejszych polskich uczelni taka współpraca może być szansą na promocję. Promocję magii nauki, która stawia te uczelnie w gronie najlepszych w Europie.
Następnie głos zabrali prof. Teofil Jesionowski , rektor Politechniki Poznańskiej oraz prof. Paweł Śniatała, prorektor ds. współpracy międzynarodowej PP. Panowie przedstawili doświadczenia związane z funkcjonowaniem konsorcjum.
Podsumowując swoje wystąpienie posłużyli się porównaniem, że przewodzenie konsorcjum (konsorcjum EUNICE w tym wypadku) porównać można do prowadzenia orkiestry jazzowej. Prowadzący nadaje rytm i wprowadza kolejne wątki muzyczne, reszta jednak zależy od partnerów.
W spotkaniu wzięła też udział Iwona Matuszczak – Szulc, dyrektor Wydziału Rozwoju i Współpracy Międzynarodowej Urzędu Miasta Poznania. Mówiła o na o znaczeniu poznańskich uczelni w programie strategii dla miasta, na najbliższe lata.
Uniwersytety Europejskie powstały po to, aby realizować marzenia o zjednoczonej Europie – mówiła w swoim wystąpieniu Rektor UAM prof. Kaniewska. Z pozycji uczelni działającej w ramach federacji Epicur widzę już, jakie zmiany muszą zajść. Będziemy bardziej otwarci na cudzoziemców tylko wtedy, kiedy będziemy uniwersytetem wielojęzycznym. I nie myślę tu o znajomości języka angielskiego, bo ten stał się już naszym wspólnym językiem, ale o wielu innych. Żadna z federacji nie jest zdominowana przez jeden język, kulturę czy religię. Jest to miejsce prawdziwej wielokulturowości, dlatego stanowić może remedium na polską „nieśmiałość” w kontaktach międzynarodowych - mówiła.
Jako uzupełnienie sesji plenarnej znalazły się trzy spotkania panelowe, w których rozmawiano o możliwych dodatkowych źródłach finansowania uczelni uczestniczących w programie Uniwersytetów Europejskich, a także o relacjach pomiędzy uczelniami a miastem, w których funkcjonują. Trzeci panel poświęcony był problemom studentów .
Podsumowując spotkanie, Rektor UAM prof. Bogumiła Kaniewska podkreśliła konieczność kontynuowania spotkań w gronie polskich uczelni działających w ramach Uniwersytetów Europejskich. - Traktuję to spotkanie bardziej jako początek niż jako jednorazowe wydarzenie – mówiła. Jak zauważyła Pani Rektor, część problemów, które poruszane były w wystąpieniach, są wspólne, podobne są też pomysły na przyszłość, dlatego tak ważne jest ukonstytuowanie wspólnego forum, w ramach którego możliwa byłaby wymiana dobrych praktyk i pomysłów.
Na zakończenie konferencji Pani Rektor wystąpiła z inicjatywą stworzenia stowarzyszenia, działającego w ramach KRASPu, które łączyłoby polskie uczelnie działające w ramach Uniwersytetów Europejskich. Propozycja ta spotkała się z pozytywnym przyjęciem. Pierwsze działania w tym kierunku mają być podjęte już w styczniu.
Wizję uniwersytetów europejskich przedstawił we wrześniu 2017 prezydent Francji Emmanuel Macron. Był to początek inicjatywy, która, jak się dzisiaj okazuje, stała się dla społeczeństw funkcjonujących w ramach Unii Europejskiej (a także uniwersytetów europejskich i ponad 5000 europejskich instytucji edukacyjnych) prawdziwą rewolucją. W odpowiedzi na to wezwanie w czerwcu 2019 roku powołanych zostało pierwszych 17 federacji a w lipcu 2020 dołączyły kolejne 24 konsorcja. Wszystkie one uzyskały status uniwersytetów europejskich. Spośród polskich uczelni – laureatów pierwszego konkursu znalazł się: Uniwersytet Gdański (konsorcjum European University of the Seas), Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (konsorcjum EPICUR), Uniwersytet Jagielloński (konsorcjum UNA Europa), Uniwersytet Opolski (konsorcjum FORTHEM) oraz Uniwersytet Warszawski (konsorcjum 4EU+), zaś w drugim konkursie: Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie (konsorcjum UNIVERSEH), Politechnika Poznańska (konsorcjum EUNICE), Politechnika Śląska (konsorcjum EURECA-PRO), Politechnika Warszawska (konsorcjum ENHANCE), Uniwersytet Śląski (konsorcjum T4E). Ponadto, Uniwersytet Mikołaja Kopernika został pełnoprawnym członkiem konsorcjum YUFE.
zob. też
