Szkoła Nestorów to projekt, który na stałe wpisał się w naszą uniwersytecką codzienność. To cykl wykładów, których ominięcie to błąd. Dlaczego? Odpowiedź jest prosta. Tylko w czasie tych spotkań macie Państwo okazje spotkać się z osobami, które tworzyły i tworzą historię UAM na najwyższym poziomie.
- Projekt ,,Szkoła Nestorów’’ to nowość na uniwersyteckiej mapie. U podstaw naszych spotkań leżała idea społeczna – idea spotkań towarzyskich. Przechodząc na emeryturę stwierdziłem, że dość trudno będzie mi funkcjonować poza uczelnią – mówi prof. Kazimierz Przyszczypkowski. – Jednocześnie, praca w UAM i pełnienie szeregu funkcji pozwoliło mi na poznanie fantastycznych ludzi. Naukowców o niezwykłych zainteresowaniach i pasjach, którzy tak jak ja po przejściu na emeryturę stwierdzili, że mają dość ograniczone pole do dzielenia się refleksjami na temat własnych doświadczeń naukowych i tego, co dziś dzieje się w nauce. Stąd cykl wykładów w Auli Lubrańskiego, których celem jest transmisja pokoleniowa i wymiana doświadczeń między starszym i młodym pokoleniem poznańskich naukowców i naukowczyń. Szczególnie ważnym dla nas aspektem jest wytworzenie i utrzymanie więzi międzypokoleniowej.
To nie wszystko. Prof. Kazimierz Przyszczypkowski razem z dr Izabelą Cytlak z Zakładu Polityki Oświatowej i Edukacji Obywatelskiej, którym niegdyś kierował, stwierdzili, że dotychczasowe wystąpienia sław akademickich UAM należy zachować dla potomnych. Wystąpienia nestorów trafiły więc do serii wydawniczej z okazji stulecia uniwersytetu. Wśród ośmiu tomów jest i ten zatytułowany ,,Nestorzy nauki uniwersytetowi’’. W maju 2021 jako kontynuację wydano książkę pt. ,,Uniwersytet. Wspólnota różnorodności i różnicy’’. Nie mogło być inaczej, skoro mieliśmy za sobą kolejne wykłady i kolejnych znakomitych naukowców, którzy jak nikt inny potrafią syntetyzować naukowe obszary.
- Razem z dr Izabelą Cytlak użyliśmy takiego pojęcia jak ,,Architektura wiedzy akademickiej’’. Stało się to tytułem całego projektu, a jednocześnie cyklu wykładów i publikacji. W jego ramach poruszane są takie dziedziny jak epigenetyka, typy ładu społecznego i ich konsekwencje, nauka – technika – biznes: trudne pytanie, tradycja – kultura współczesna – edukacja, świat przyrody, medycyna. Naszym zdaniem ta architektura jest inna wśród nestorów i inna wśród młodego pokolenia naukowców – mówi prof. Kazimierz Przyszczypkowski. – Wśród naszych autorów są między innymi profesorowie Andrzej Legocki i Roman Murawski. Obaj zgodnie stwierdzają, że wcześniej nauka bardzo silnie korzystała z filozofii i to spowodowało, że niezależnie od rodzaju odwoływała się do pewnych uniwersaliów. Teraz dominuje informatyka – użyteczność i skuteczność. Filozofia nadawała jednak nauce pewną dynamikę, a odwoływanie się do wspomnianych uniwersaliów sprawiało, że interdyscyplinarne zespolenie było charakterystyczne dla sposobu uprawiania nauki. To widać po lekturze tekstów naszych nestorów. Przykładowo, inny z autorów - prof. Marek Figlerowicz z PAN z prof. Hanną Koćką- Krenz funkcjonuje w projekcie, który określany jest jako archeogenomika. To badania genomu Piastów łączące genetykę, archeologię, historię, chemię, demografię... Ich ustalenia mogą odegrać istotną rolę w budowaniu nowej narracji o naszej przeszłości.
Zdaniem prof. Przyszczypkowskiego spotkania nestorów wpisują się w zespolenie interdyscyplinarne. Z kolei zderzenie między określonymi dyscyplinami wywołuje problemy, które wpisują się w kategorie etyczne i moralne. Przykładowo, teksty prof. Grochowskiej, prof. Wolff-Powęskiej, prof. Orłowskiego, prof. Schramma, czy prof. Olejnika pokazują, że zderzenie demokratycznego państwa prawa, o którym pisze prof. Wronkowska, w zderzeniu z państwem partyjnym, o którym pisze prof. Wolff-Powęska, wywołuje określone konsekwencje w społeczeństwie. Prof. Orłowski stwierdza jednoznacznie, że emigracja wewnętrzna jest ucieczką od odpowiedzialności, bo przyzwalamy na to, co na zewnątrz. Z kolei prof. Schramm mówi, że państwo partyjne w zderzeniu z państwem prawa powoduje podział na „ my i oni”. Na ważny problem związany z synergią nauki, techniki i biznesu wskazują w swoich rozważaniach profesorowie Jarczewski, Marciniec, Stankowski i Wnuk.
- Ciekawe są biogramy autorów – mówi prof. Przyszczypkowski. – Pokazują, w jaki sposób zanurzenie się w określonych problemach naukowych koresponduje z biografią tychże osób. Uważam, i tu pełna zgoda z byłym rektorem Andrzejem Lesickim i obecną rektorką Bogumiłą Kaniewską, że nestorzy to kapitał, który powinien być obecny w uniwersytecie, bo ma dla uczelni wartość trudną do przecenienia. Spotkania ,,Szkoły Nestorów’’ będziemy kontynuować, a już teraz razem z prof. Jerzym Brzezińskim i dr Izabelą Cytlak zastanawiamy się nad nowym projektem, roboczo zatytułowanym ,,Architektura wiedzy akademickiej. Perspektywa pokoleniowa.’’ Pomysłów nam nie zabraknie.
Czytaj też: Prof. Paluszyńska Daszkiewicz. Tylko wielkie zbrodnie
