Z dr Renatą Popiołek koordynatorem uczelnianej Nocy Naukowców rozmawia Magda Ziółek
Co warto zobaczyć w tegorocznej, jubileuszowej edycji Nocy Naukowców?
Przede wszystkim uwadze zainteresowanych polecam gorąco studio Nocy Naukowców na żywo, osadzone na platformie nocnaukowcow.poznan.pl, które 24.09. od godz. 16:00 rozpocznie nadawanie. Widzowie będą mogli brać udział w różnego rodzaju konkursach, śledzić wywiady z naukowcami z poznańskich uczelni i instytucji, którzy będą gośćmi specjalnymi. Ponadto, pojawi się kanał VOD, na którym dostępnych będzie wiele materiałów stworzonych na tę okazję specjalnie przez poznańskich naukowców. Dodatkowo, polecam wszystkie materiały on-linowe z naszej uczelni, które zostaną udostępnione w piątkowe popołudnie na youtubowym kanale Noc Naukowców UAM i będą widoczne dla odbiorców przez dłuższy czas.
W tym roku – zgodnie z głównym mottem imprezy „SOS dla Ziemi” tematy związane są z szeroko rozumianą ekologią i ochroną środowiska prezentowaną we wszystkich dziedzinach wiedzy. I tak np. będzie można dowiedzieć się: dlaczego jeziora traktujemy jak kosze na śmieci, będzie można wybrać się do matematycznej eko-krainy, by poznać tajniki recyklingu, będzie można poznać chemię świateł i barw pod kątem ekologicznego wykorzystania. Dowiemy się również m.in., co kałamarnice mają wspólnego z książkami, dlaczego Czarnobyl przeżywa obecnie turystyczny boom, poznamy powody zagrożenia dziedzictwa Bajkału lub życie pszczoły w mieście. Spróbujemy znaleźć odpowiedź na pytanie dlaczego ludzie nie wierzą w globalne ocieplenie, jakie są fakty i mity dotyczące klimatu, czyli będzie wiele propozycji, na które serdecznie zapraszam.
W zeszłym roku Noc Naukowców odbyła się całkowicie w formie zdalnej, w tym roku to również dominująca forma – czy łatwo było przestawić się…
Zgodnie z zaleceniami Komisji Europejskiej, która finansuje Noc Naukowców w tym roku formuła zdalna przeważa nadal ze względów bezpieczeństwa. Pamiętajmy że wydarzenie to odbywa się tego samego dnia w wielu miastach Europy, a gdy nałoży się na to sytuację epidemiczną i różne rozwiązania przyjęte w krajach EU w tym zakresie, to po prostu uznano, że bezpieczniejsza będzie jednak w tym roku jeszcze formuła zdalna. Jeśli chodzi o formułę tzw. realną, to niektóre wydziały prowadziły zapisy chętnych do uczestnictwa w pokazach, ale samodzielnie i w bardzo ograniczonej formie. Oczywiście, zdajemy sobie sprawę, że zarówno publiczność NN, jak i nasi naukowcy są zmęczeni formą zdalną i tęsknią za tłumami na uniwersyteckich kampusach dlatego wszyscy mamy nadzieję, że w przyszłym roku będzie to już bardziej możliwe.
Jaka jest szansa, że w przyszłym roku będziemy mogli spotkać się na żywo?
Pierwsze informacje, które płyną z Komisji Europejskiej zakładają, że w przyszłym roku wydarzenia odbywać się będą w hybrydowej formie. Myślę że forma zdalna w świecie imprez popularyzujących naukę nie zniknie, chociażby z tego powodu, że wypracowane zostały rozwiązania, które szkoda byłoby zaprzepaścić w odniesieniu do technologicznego rozwoju tego typu wydarzeń w Europie. Przecież dzięki pracy naukowców oraz studentów UAM w trakcie tych dwóch lat powstało wiele wartościowych materiałów, które cały czas „krążą” w Internecie i promują naszą uczelnię. Niektórzy wykorzystują te materiały na zajęciach, a niektóre jednostki korzystają z nich np. w celach promocyjnych. Możliwe, że będzie trzeba wypracować nowe „pocovidowe” zasady w tym temacie, ale to już zostawmy na przyszły rok.
Ile trwają przygotowania do Nocy Naukowców?
Tak naprawdę od strony organizacyjnej to NN trwa cały rok. Zwykle od stycznia do kwietnia jest raportowanie i rozliczanie projektu w zawiłych, europejskich systemach księgowych. W międzyczasie przychodzą wyniki konkursu grantowego więc rozpoczynają się procedury związane z planowaniem wydarzeń na nową edycję. Zbieramy programy, rozdzielamy środki, ustalamy formę wydarzenia itp. Minusem jest na pewno fakt, że te prace prowadzone są w sezonie letnim. Natomiast wrzesień to już „ostatnie szlify” i publiczność może oglądać materiały przygotowane na NN, a my jako organizatorzy zaczynamy podliczanie i raportowanie, i tak to koło się toczy.
Renato, dla mnie jesteś twarzą tej imprezy. Pracujesz przy jej organizacji, od kiedy pamiętam…
Koordynatorem uczelnianym mam przyjemność być drugi rok, jednak faktycznie z samą imprezą jestem związana od ok. 10 lat. Pierwsze kroki stawiałam jako studentka, przy organizacji stoiska europejskiego, potem – pracując już w UAM – pomagałam w koordynacji wielu działań. Następnie przez wiele lat sama odpowiadałam za koordynację programu w naszej uczelni. Można więc powiedzieć, że przeszłam przez wszystkie „szczeble” w tym projekcie.
W tym roku mamy jubileuszową 15. edycję programu. Możemy pokusić się o jakieś podsumowanie?
UAM, jako partner grantu, od samego początku uczestniczy w tej imprezie. W ciągu tych lat wiele zmieniło się i to zarówno w świecie nauki, popularyzacji nauki, jak i technologicznego sposobu prezentowania badań. Zatem musieliśmy elastycznie dostosowywać się do tych zmian.
Podsumowanie podzieliłabym na dwa okresy. Pierwsze 13 lat to wszystkim nam doskonale znany obraz: tłumy na kampusach uniwersyteckich, iluminacje świetlne, otwarte budynki i laboratoria, a naukowcy UAM dostępni dla każdego zainteresowanego uczestnika. To setki tysięcy ludzi, którzy odwiedzili budynki, dziesiątki tysięcy naukowców oraz studentów, którzy przez te lata przygotowywali programy w swoich jednostkach, tysiące pracowników administracyjnych oraz technicznych, którzy mieli z tym wydarzeniem styczność. Uważam, że ostatnie 2 lata były niezwykle ważne, ponieważ decyzja o przeniesieniu NN w przestrzeń wirtualną z jednej strony pozwoliła zachować ciągłość imprezy, ale z drugiej jednak pokazała jej nieznany wcześniej potencjał, odsłaniając tym samym nowe możliwości.
Myślę więc, że najlepszym podsumowaniem będzie podziękowanie wszystkim osobom, którzy w trakcie tych 15-stu lat przyczynili się do rozwoju Nocy Naukowców w UAM.
zob. też. Poznański Festiwal Nauki i Sztuki w nowej odsłonie