Wersja kontrastowa

Prof. Bogumiła Kaniewska. Siły i zamiary

Rektorka UAM, prof. Bogumiła Kaniewska. Fot. Adrian Wykrota
Rektorka UAM, prof. Bogumiła Kaniewska. Fot. Adrian Wykrota
Prof. Bogumiła Kaniewska

„Mierz siły na zamiary, nie zamiar podług sił” – głosił w Pieśni Filaretów Adam Mickiewicz, patron naszego uniwersytetu. To hasło – niewypowiedziane – towarzyszyło tworzeniu mojego programu wyborczego, tworzeniu wizji uczelni, w jakiej chcielibyśmy pracować i się uczyć. Dziś, po pierwszym półroczu kadencji, przychodzi czas na pierwsze podsumowania, na ocenę skuteczności działań i realności przyjętego planu. Program wyborczy jest założeniem, które trzeba skonfrontować z rzeczywistością, a tu, jak powiada inny wieszcz, „pospolitość skrzeczy”…  I to jest najbardziej widoczna cecha pierwszych miesięcy kadencji: upłynęły one przede wszystkim pod znakiem bardzo silnego wpływu okoliczności zewnętrznych, determinujących akademicką codzienność. To przede wszystkim pandemia i jej konsekwencje, ale i niepokoje społeczne oraz zmiany w otoczeniu prawnym, czyli powstanie nowego Ministerstwa Edukacji i Nauki.

Pandemia

stanowi najtrudniejsze i najważniejsze wyzwanie dla działań zespołu rektorskiego. Od 11 marca funkcjonujemy w warunkach nadzwyczajnych, znakomita większość dydaktyki odbywa się zdalnie, choć już od początku roku akademickiego umożliwiliśmy studentom udział w badaniach czy to w projektach, czy dla potrzeb prac dyplomowych. Od drugiego semestru więcej zajęć będzie odbywać się w sposób kontaktowy – decyzje w tym zakresie podejmowane są na wydziałach, bo to władze dziekańskie są najlepiej zorientowane w warunkach kształcenia na poszczególnych kierunkach.

Sprawna organizacja kształcenia w pandemii wymagała całego szeregu działań, zwłaszcza w obliczu mało stabilnych uregulowań zewnętrznych (mam tu na myśli zmieniające się decyzje ministerstwa oraz wpływ kolejnych „tarcz” na funkcjonowanie uczelni). Wymagała zaangażowania, a nierzadko cierpliwości i wyrozumiałości, zarówno od nauczycieli akademickich, jak i studentów i doktorantów. COVIDowa rzeczywistość wymusiła także szczególną organizację prac administracji bibliotek i obsługi, tak by chronić zdrowie pracowników, a równocześnie zapewnić efektywne funkcjonowanie uczelni. Choć wszyscy jesteśmy zmęczeni zdalnym kształceniem, brakiem spotkań „na żywo”, działaniem w wirtualnej przestrzeni, hybrydowymi rozwiązaniami i nadmiarem ograniczeń, już dziś mam pewność, że nasza akademicka społeczność zdaje swój pandemiczny egzamin na piątkę (a nawet celująco!). To egzamin nie tylko z pracy w trudnych warunkach, ale także z wzajemnej pomocy, życzliwości, ale i wierności naszym uniwersyteckim tradycjom, które – jak choćby koncert noworoczny – nie dają się pokonać wirusowi. Paradoksalnie sytuacja pandemii zainspirowała cały szereg działań sprzyjających rozwojowi infrastruktury cyfrowej na UAM. To między innymi stałe dostosowywanie zarządzeń do zmieniających się przepisów prawa w związku z pandemią; rozbudowa systemu szkoleń w ramach „Cyfrowy UAM”; uruchomienie Intranetu dla studentów; powołanie pełnomocnika rektora ds. kształcenia na odległość; wreszcie opracowanie koncepcji rozbudowy i usprawnienia Centrum Informatycznego we współpracy z nową dyrekcją tej jednostki.

Wszyscy tęsknimy do normalności, do gwaru i rozmów na uniwersyteckich korytarzach, wypełnionych sal wykładowych, zwyczajnych spotkań i uroczystego świętowania. Wiem, że wielu z państwa rozczarowała decyzja o przedłużeniu zdalnego funkcjonowania UAM na pierwszy, a teraz i drugi semestr roku akademickiego. Jestem jednak przekonana, że była to decyzja słuszna, zapewniająca bezpieczeństwo naszej społeczności. Z tą samą myślą od kilku miesięcy, za pośrednictwem Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich, Konferencji Rektorów Uniwersytetów Polskich, zespołu ds. COVID prowadzimy z ministerstwem rozmowy zmierzające do wypracowania rozwiązań adekwatnych do panującej sytuacji. Ich efektem stało się zarządzenie dopuszczające możliwość zdalnego zaliczania praktyk zawodowych, a wkrótce mają ukazać się uregulowania pozwalające na zwiększenie do stu procent zdalnego kształcenia na kierunkach nauczycielskich (zmiana ta dotyczyć będzie wyłącznie okresu pandemii). Staramy się przekonać Ministerstwo Zdrowia, by szczepieniami w grupie pierwszej objąć wszystkich pracowników uczelni oraz doktorantów. Przedstawiciele UAM uczestniczą także w dyskusji na temat granic wolności akademickiej i gwarantujących ją rozwiązań prawnych. Z inicjatywy zespołu EPICUR powstaje także ogólnopolskie forum Uniwersytetów Europejskich, służące wymianie doświadczeń uczelni biorących udział w tym projekcie.

Fakt, że pandemia określiła kształt zimowego semestru roku akademickiego 2020/2021 (a z pewnością będzie wpływała także na semestr letni) nie oznacza jednak, że zdominowała ona

prace zespołu rektorskiego

i całego uniwersytetu. W listopadzie odbyła się druga wizytacja zespołu European University Association w ramach międzynarodowej oceny instytucjonalnej, aktualnie czekamy na ostateczny raport z nadzieją, iż przez kolejne lata będziemy mogli szczycić się logo EUA-IEP. To inicjatywa, która została podjęta jeszcze za kadencji rektora Andrzeja Lesickiego. Bardzo intensywnie rozwija się także projekt Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza. W okresie od września do lutego tego roku ogłoszono i rozstrzygnięto osiem konkursów wspierających najlepszych pracowników naukowych i studentów, planowane są kolejne działania wspierające i inicjujące badania naukowe na UAM, ułatwiające dostęp do prestiżowych wydawnictw i czasopism, upowszechniając proofreading etc. Możliwości oferowane przez projekt muszą być szeroko znane na uniwersytecie – wciąż udoskonalana jest strona intranetowa projektu (znajduje się tam, między innymi, harmonogram konkursów na rok 2021), rozpoczęliśmy prezentację ID-UB na Facebooku, poszczególne konkursy promują na wydziałach kierownicy POBów.

Przygotowujemy się także do ewaluacji: dokonaliśmy przeglądu stanu publikacji we wszystkich dyscyplinach, nowo powołany Zespół ds. Ewaluacji dokonuje analiz kolejnych kryteriów, prowadzi także ewaluację czasopism UAM.

Mimo niesprzyjających warunków, rozwijamy także nasz potencjał międzynarodowy – przygotowana została pilotażowa oferta dydaktyczna dla konsorcjum EPICUR, wdrożyliśmy także portal internetowego VCLP do obsługi studentów w ramach tego projektu. Sfinalizowane zostały również prace nad uruchomieniem nowych kierunków studiów w Collegium Polonicum: "studia o Polsce" i "Digital Entrepreneurship". Są one prowadzone wspólnie z Uniwersytetem Europejskim Viadrina. Wśród 46 studentów immatrykulowanych w UAM tylko jedna studentka jest z naszego kraju, a zatem studenci z zagranicy wracają do Słubic. Z aktualnej oferty współpracy międzynarodowej w oparciu o umowy bilateralne korzysta ponad 100 zagranicznych studentów, a liczba ta z pewnością wzrośnie dzięki wdrożeniu koncepcji nowego AMU-PIE. Umiędzynarodowieniu służyć będzie także współpraca z Imperial College London w zakresie science communication oraz udział UAM w programie Visibility Project MEiN oraz Fundacji Perspektywy. Audyt wykonany w ramach tego ostatniego projektu wykorzystany zostanie do budowania spójnej strategii promocyjnej UAM, przede wszystkim poza granicami kraju.

Zakończyliśmy przygotowania do reorganizacji struktury i funkcjonowania Szkoły Doktorskiej UAM -  po zmianie Statutu utworzyliśmy 5 szkół doktorskich przy szkołach dziedzinowych, co pociągnęło za sobą zmianę Regulaminu Szkoły Doktorskiej. Zmiany te poprzedziła długa, merytoryczna dyskusja nad rozwiązaniami, które sprzyjają kształceniu doktorantów. Musi mieć ono wymiar międzynarodowy – środki na ten cel zapewni nie tylko Uczelnia Badawcza, ale i pozyskane fundusze w ramach programu NAWA STER.

Wśród innych zmian warto wymienić przyjęcie nowych regulaminów jednostek ogólnouczelnianych UAM, umocowanie kolegium rektorsko dziekańskiego w zapisach Statutu, nowelizację regulaminu pracy, organizacyjnego, regulaminu zamówień publicznych, uregulowanie procedur awansowych zgodnie z Ustawą 2.0 oraz wprowadzenie programu PPE. To tylko niektóre z naszych prac, podejmowanych

z myślą o przyszłości

Synergia działań na tak dużej uczelni jak nasza wymaga planu, od kilku miesięcy trwają zatem prace nad uszczegółowieniem Strategii Rozwoju UAM do roku 2030. Już wkrótce projekt strategii przygotowany przez przedstawicieli wszystkich wydziałów, studentów i pracowników administracji zostanie przedstawiony społeczności akademickiej oraz Radzie Uczelni – tak, by umożliwić powszechną dyskusję nad tym dokumentem, zanim zostanie on uchwalony przez Senat.

Myślimy także o studentach – nie tylko jako młodych badaczach korzystających z programów BestStudentGrant, Study@research i EPICUR – ale i o zapleczu socjalnym dla nich. W grudniu 2020 rozpoczęła się budowa akademika na Morasku. Pierwsi studenci wprowadzą się do nowego, bardzo dobrze zlokalizowanego budynku już jesienią 2022 r., oddamy do ich dyspozycji 400 miejsc w pokojach jedno- i dwuosobowych. W budynku akademika będzie zlokalizowane m.in. przedszkole oraz Radio "Meteor". Ważnym osiągnięciem było również pozyskanie z MEiN dodatkowej kwoty 13,5 mln na realizację tej inwestycji. Usprawniony został system przyznawania stypendiów, choć nowe zasady przyznawania stypendiów rektorskich wzbudziły kontrowersje wśród społeczności żaków. Wierzę, że działania Samorządu Studenckiego pod wodzą nowej przewodniczącej, doprowadzą do rozsądnego, kompromisowego rozwiązania tej kwestii.

Akademik to bez wątpienia największa i najważniejsza inwestycja na najbliższe lata. Wspomnieć warto także o zakończeniu przygotowań do rozpoczęcia remontu tzw. "koszarowca" przy Collegium Iuridicum Novum (w większości finansowanego ze środków europejskich przyznanych przez Marszałka Województwa Wielkopolskiego), czy podpisaniu umowy przedwstępnej na zakup willi przy ul. Wieniawskiego 3, przeznaczonej na siedzibę Instytutu Historii Sztuki.

Nie sposób w ramach tego krótkiego podsumowania przedstawić wszystkich działań, rozpoczętych w ostatnich tygodniach i wynikających z nich perspektyw. Uzyskanie grantu H 2020 EPICUR Research pozwoli przygotować projekty badawcze, w których uczestniczyć będzie UAM. Rozbudowa Sekcji Operacyjnych oraz Sekcji Wsparcia Aplikacji Grantowych w ramach Centrum Wsparcia Projektów przysłuży się intensyfikacji działań wspierających składanie wniosków i realizację projektów badawczych. Otwierają się nowe możliwości dla humanistyki cyfrowej dzięki udziałowi UAM w projekcie Cyfrowa infrastruktura badawcza dla humanistyki i nauk o sztuce konsorcjum DARIAH-PL.

Niezwykle ciekawie rysują się perspektywy współpracy z otoczeniem: przygotowane jest już zarządzenie  powołujące Radę Gospodarczą, podpisujemy kolejne umowy o współpracy (m. in. z Lechem Poznań czy o utworzeniu konsorcjum ds. informatyki kwantowej i technologii kwantowych). Trwają przygotowania do reorganizacji UCITTu z wykorzystaniem zasobów projektu Uczelnia Badawcza. Dwa nowo powołane zespoły: ds. Zrównoważonego Rozwoju oraz ds. Strategii Antydyskryminacyjnej i Mediacji będą miały za zadanie wypracowanie społecznej strategii uniwersytetu, strategii społecznej odpowiedzialności zarówno wobec otoczenia, jak i w obrębie uczelni.

Trudne pół roku za nami. To znakomita okazja, by podziękować całej społeczności akademickiej za wspólną pracę, za Państwa życzliwość dla zespołu rektorskiego. Zaczęłam te krótkie refleksje od Mickiewicza i na Mickiewiczu chciałabym zakończyć – jego Oda do młodości była apologią pracy zespołowej. Całkowicie zgadzam się z tą tezą: wszystko, co Państwu – w skrócie i fragmentarycznie – zaprezentowałam, zawdzięczam swym najbliższym współpracownikom, z prorektorami na czele. To ich aktywność i kreatywność pomagają mnie i Państwu każdego dnia.

 

Czytaj też: Kandydatka na Rektora UAM. Dlaczego Kaniewska?

Nauka Ogólnouniwersyteckie

Ten serwis używa plików "cookies" zgodnie z polityką prywatności UAM.

Brak zmiany ustawień przeglądarki oznacza jej akceptację.