Poznańska Nagroda Literacka 2021 – laureatem Nagrody im. Adama Mickiewicza został Jan Gondowicz, tłumacz, krytyk literacki, eseista i wydawca. Nominacje do Nagrody-Stypendium im. Stanisława Barańczaka otrzymali: Igor Jarek, Katarzyna Szweda i Urszula Honek.
Nagroda im. Adama Mickiewicza przyznawana od 7 lat składa się z dwóch części: Nagrody im. Adama Mickiewicza (o wartości 60 tysięcy złotych), które laureatami zostają osoby wyróżniane za całokształt twórczości oraz Nagrody-Stypendium im. Stanisława Barańczaka (40 tysięcy złotych) przeznaczonej dla młodych twórców do 35 roku życia.
Na onlinowej konferencji prasowej, 29 kwietnia ogłoszono nazwiska laureata oraz nominowanych. Kapituła pod przewodnictwem prof. Piotra Śliwińskiego przyznała Nagrodę im. Adama Mickiewicza Janowi Gondowiczowi, tłumaczowi, krytykowi, eseiście, redaktorowi i wydawcy.
Rektor UAM prof. Bogumiła Kaniewska tak przedstawiła jego sylwetkę:
- Nasz tegoroczny laureat zamieszkał w przestrzeni literatury jak w wielkiej bibliotece, budując swoje życie i dzieła z książek, z lektur, z wrażliwości na słowa i myśli. To czytelnik totalny, który śledzi życie książek, żyje ich życiem oprowadza swoich czytelników po ich życiu. Tłumaczył Josifa Brodskiego, Gustawa Flauberta, Alfreda Jarry’ego, Rolanda Topora. Komentuje i śledzi artystyczne światy Witkacego, Schulza, Nowosielskiego i Dudy-Gracza. Z tych przechadzek powstały takie książki, jak „Bestiariusz Zoologia Fantastyczna Uzupełniona”, eseje „Pan tu nie stał”, „Paradoks o autorze”, „Duch opowieści”, monografia „Trans-Autentyk”, „Nie-czyste formy Brunona Schulza” i ostatnio „Czekając na Golema”.
Do Nagrody-Stypendium nominowano trzy osoby – Igora Jarka, Katarzynę Szwedę i Urszulę Honek. Życiorysy artystyczne pisarza i pisarek zaprezentował prezydent Poznania Jacek Jaśkowiak.
Igor Jarek jest poetą, prozaikiem, dramatopisarzem i autorem scenariuszy do komiksów. Debiutował w 2008 roku tomem wierszy „Różyczka”. Wraz z żoną Judytą Sosną stworzył trzy komiksy wydane przez Kulturę Gniewu. Jego opowiadania zebrane w debiutanckim tomie „Halny” zostały wyróżnione nominacją do Paszportu Polityki, a także nagrodą Odkrycie Empiku w 2020 roku. Razem z żoną i córką mieszka w Nowej Hucie. Przez kilka lat był górnikiem. W zbiorze „Halny” opisuje Nową Hutę, pisze m.in. o trudnych sprawach społecznych.
Katarzyna Szweda jest poetką i fotografką. Wychowywała się w Beskidzie Niskim, mieszka i pracuje w Krakowie. Z wykształcenia nauczycielka języka hiszpańskiego i angielskiego. Wyróżniona stypendium twórczym miasta Krakowa w 2020 roku. Debiutowała w 2020 roku tomem poetyckim „Bosorka”. Bada swoją łemskowość, czerpie z łemskowskich wierzeń ludowych, pokazuje jak przemoc systemowa, w tym wypadku wymierzona przeciw łemkowskiej grupie etnicznej przekłada się na akty mikroagresji. Przywołuje dramatyczną, powojenną historię Łemków, przywraca o nich pamięć.
Urszula Honek jest autorką książek poetyckich „Sporysz” z 2015 roku i wydanej trzy lata później „Pod wezwaniem”. W 2021 roku ukaże się jest nowy tom poetycki „Zimowanie”. Laureatka m.in. Grand Prix Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego im. Heinera Marii Rilkego, Nagrody Krakowa Miasta Literatury UNESCO. Pochodzi z Racławic, mieszka w Krakowie. Szybko dostrzeżona przez czytelników, a przez krytykę uznana za jedną z najciekawszych poetek swojego pokolenia. W jej utworach ważny jest nastrój. Honek udaje się stworzyć język opisujący emocje, lęki i doświadczenia, które od razu wydają się nam własne. Pisze tak, jakby nie trwały żadne debaty nad końcem poetyckiego języka – zaznaczała Agata Pyzik w recenzji książki. „Pod wezwaniem” to książka napisana z wielką znajomością fachu, trudno ją wszakże nazwać ładną. Nie jest to literacki gadżet, raczej twardy orzech do zgryzienia – napisał z kolei, dla Wydawnictwa Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej, Adam Wiedemann.
W ramach nagrody dodatkowej laureat lub laureatka Nagrody-Stypendium otrzyma możliwość trzytygodniowej rezydencji w mieszkaniu Wisławy Szymborskiej.
Gala, podczas której laureaci odbiorą nagrody odbędzie się 28 maja o godz. 18.00.
Czytaj też: Poznańska Nagroda Literacka dla Krystyny Miłobędzkiej