Przemówienie rektora UAM na inauguracji roku akademickiego 2017/2018
Najważniejszy w każdym działaniu jest początek – powiada już w starożytności Platon. Początek oznacza nowe możliwości i budzi optymizm. Początek motywuje do działania, przynosi nadzieję i siłę do pokonywania przeszkód oraz daje odwagę do podejmowania nowych wyzwań. To dlatego uroczysta inauguracja roku akademickiego jest jednym z najważniejszych wydarzeń w życiu uczelni.
Bardzo się cieszę, że po raz drugi przypadł mi w udziale zaszczyt prowadzenia tej podniosłej uroczystości jako rektorowi Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Jestem wdzięczny za zaufanie, którym obdarzyła mnie społeczność uczelni. Jestem przy tym pełen pokory, ale także zapału, entuzjazmu i ciekawości, co przyniesie poznańskiej Almae Matri jej 99. rok akademicki, który dziś otworzę.
Szanowni Państwo,
Pragnę wyrazić ogromną radość z dzisiejszego spotkania
i podziękować za przyjęcie zaproszenia na naszą uroczystość. Witam wszystkich Państwa bardzo serdecznie.
Witam serdecznie, reprezentującą Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, wicepremiera dr. Jarosława Gowina, dyrektor generalną MNiSW – panią Annę Budzanowską;
Witam reprezentującego Ks. Abp. Metropolitę Gnieźnieńskiego Prymasa Polski dr. Wojciecha Polaka, Jego Ekscelencję Ks. Abp. Prymasa Seniora Henryka Muszyńskiego oraz przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski Jego Ekscelencję Ks. Abp. dr. Stanisława Gądeckiego.
Czytaj też: Jubileuszowy rok akademicki już otwarty
Witam parlamentarzystów Ziemi Wielkopolskiej, posłów
i senatorów, witam serdecznie tych, którzy potwierdzili udział w uroczystości. Parlamentarzystów witam szczególnie gorąco, bo przecież uniwersytet zawdzięcza im tak wiele. I nie tylko nasz uniwersytet, ale środowisko uczelni naszego miasta. UAM wspiera starania Uniwersytetu Medycznego o środki finansowe na budowę nowoczesnego szpitala klinicznego, tak potrzebnego mieszkańcom Poznania.
Witam władze województwa wielkopolskiego i włodarzy miasta Poznania, a w szczególności reprezentującą wojewodę wielkopolskiego Zbigniewa Hoffmanna Marlenę Maląg;
Witam marszałka województwa wielkopolskiego wraz z zastępcami –Marka Woźniaka, Wojciecha Jankowiaka i Macieja Sytka;
Witam przewodniczącą Sejmiku Województwa Wielkopolskiego dr Zofię Szalczyk, starostę powiatu poznańskiego Jana Grabkowskiego oraz prezydenta Poznania Jacka Jaśkowiaka.
Witam przedstawicieli korpusu dyplomatycznego i konsularnego.
Witam prezesów i dyrektorów instytucji kulturalnych.
Witam działaczy samorządowych: prezydentów miast, starostów, burmistrzów i wójtów oraz radnych miasta Poznania na czele z przewodniczącym Rady Miasta Poznania Grzegorzem Ganowiczem.
Witam przedstawicieli stanu duchownego, w tym duszpasterzy akademickich.
Witam reprezentantów instytucji państwowych, sądownictwa oraz prezesów i dyrektorów przedsiębiorstw współpracujących z naszą uczelnią.
Witam reprezentantów świata nauki.
Miło mi gościć Magnificencje rektorów uczelni publicznych Poznania: rektora Politechniki Poznańskiej, prof. Tomasza Łodygowskiego, rektora Uniwersytetu Medycznego, prof. Andrzeja Tykarskiego, rektora Uniwersytetu Przyrodniczego, prof. Jana Pikula, rektora Uniwersytetu Ekonomicznego, prof. Macieja Żukowskiego, rektor Akademii Muzycznej, prof. Halinę Lorkowską i prorektora Akademii Wychowania Fizycznego, prof. Jana Celichowskiego, a także prezydenta bratniego Uniwersytetu Europejskiego Viadrina, prof. Alexandra Wölla. Rektor Uniwersytetu Artystycznego, prof. Wojciech Hora musiał w ostatniej chwili odwołać swój udział, ale przekazuje nam wszystkim swe pozdrowienia i życzenia na nowy rok akademicki. Witam serdecznie także rektorów innych uczelni Poznania i spoza naszego miasta. Witam też dyrektorów instytutów Polskiej Akademii Nauk i innych jednostek badawczych Poznania.
Cieszę się z obecności byłych rektorów uczelni poznańskich, a szczególnie gorąco witam wcześniejszych włodarzy naszego uniwersytetu: prof. Bogdana Marcińca, prof. Jerzego Fedorowskiego, prof. Stanisława Lorenca oraz prof. Bronisława Marciniaka. Rektorzy profesorowie Jacek Fisiak i Stefan Jurga nie mogli przybyć, ale złożyli na moje ręce życzenia pomyślności dla uniwersytetu i Państwa.
Witam licznie zgromadzonych pracowników uniwersytetu, młodzież akademicką, szczególnie studentki i studentów I roku, oraz wszystkich Państwa, oglądających naszą uroczystość dzięki bezpośredniej transmisji dostępnej na stronie internetowej uczelni oraz późniejszej retransmisji na antenie WTK.
Szanowni Państwo,
miniony rok akademicki przyniósł nam bolesne straty. Pożegnaliśmy zacne grono zatrudnionych i emerytowanych pracowników uczelni. Odeszli od nas na zawsze:
Krzysztof Balwiński
prof. Władysław Boczoń
dr Krystyna Brelińska
Jadwiga Całka
Dorota Cholewińska
prof. Jolanta Dworzaczek
Andrzej Gajewski
Henryk Giera
dr Władysław Gill
prof. Hieronim Hurnik
prof. Maciej Jabłoński
Krystyna Jankowska-Wasiak
Genowefa Kaczmarek
prof. Eugeniusz Kameduła
mgr Jacek Kamiński
dr Zdzisław Kamiński
Grzegorz Kasprzak
prof. Krystyna Katulska
dr Andrzej Kisielewski
Ludwika Kocińska
Violetta Kołpowska
prof. Gabriela Koniuszaniec
Bożysława Kubiak
Zdzisław Lachota
prof. Karol Latowski
Henryka Ławniczak
prof. Krystyna Małecka
Irena Marchelek
dr Helena Musielak
Ryszard Nosal
prof. Józef Tomasz Pokrzywniak
prof. Kazimierz Robakowski
prof. Stanisław Robaszkiewicz
mgr Maria Rybarczyk
mgr Alfreda Smoleń-Przybylska
prof. Jadwiga Stankowska
Jarosław Stelmaszyk
prof. Jan Stęszewski
Wojciech Szłapczyński
Regina Szufla
prof. Andrzej Szwarc
Krzysztof Trocha
prof. Lech Trzeciakowski
dr Wiesława Wantuch
doc. dr Seweryn Warsicki
prof. Zbigniew Wielgosz
Tadeusz Wilczyński
prof. Maciej Zenkteler
Bardzo proszę Państwa o powstanie i uczczenie pamięci Zmarłych chwilą ciszy.
jednym z przywilejów rektora jest możliwość obcowania z dokonaniami i osiągnięciami całej wspólnoty akademickiej. Niezmiernie mnie cieszy i inspiruje ich imponująca wielość i różnorodność. Nie sposób przedstawić tego bogactwa w kilku słowach. Ale to ono pozwala dziś spojrzeć na uniwersytet z nowej perspektywy - uniwersytetu zaangażowanego. Uniwersytetu, który działając na różnych polach, podejmuje zarówno globalne, jak i lokalne wyzwania, jakie stawia przed nami współczesny świat. Uniwersytetu, który z pełną świadomością wykorzystuje wyniki badań naukowych w celu polepszenia jakości życia.
Poznańska Alma Mater to kilkudziesięciotysięczna wspólnota obejmująca ponad 3 tysiące nauczycieli akademickich prowadzących badania, kształtujących otwarte postawy i umysły blisko 40 tysięcy młodych ludzi zdobywających wiedzę i umiejętności w siedemnastu jednostkach podstawowych uczelni: w Poznaniu, Kaliszu, Gnieźnie i Pile, a także w jednostce wspólnej UAM i Uniwersytetu Viadrina, czyli Collegium Polonicum w Słubicach. To właśnie my, wszyscy razem, wyznaczamy kierunki rozwoju polskiej myśli naukowej i wpływamy na ekonomiczny, społeczny i kulturowy rozwój naszego miasta, regionu i kraju. To nasza wspólna misja, którą z pasją i odpowiedzialnością wypełniamy każdego dnia.
UAM jest zaangażowany w badania naukowe. Świadomi tej badawczej misji, w roku akademickim 2016/2017 realizowaliśmy około 700 krajowych i międzynarodowych projektów o łącznej wartości ponad 300 mln zł. Efekty prac badawczo-rozwojowych w minionym roku ogłosiliśmy m.in. w ponad 1600 artykułach naukowych w czasopismach z listy JCR. Po raz kolejny zajęliśmy III miejsce w Polsce w rankingu Narodowego Centrum Nauki jako beneficjenci 122 grantów o łącznej kwocie blisko 40 mln zł. Nasza nowoczesna infrastruktura i doskonale wyposażone laboratoria przyciągają utalentowanych badaczy z kraju i zagranicy, a owocną międzynarodową działalność naukową znakomicie ilustrują takie projekty jak Flora Robotica czy MagIC.
UAM jest zaangażowany w kształcenie ludzi o szerokich horyzontach, ciekawych świata i gotowych go zmieniać. W minionym roku akademickim proces dydaktyczny prowadzony był tradycyjnie na trzech poziomach w ramach 80 kierunków i 237 specjalności studiów stacjonarnych i niestacjonarnych oraz 17 studiów doktoranckich. Wzbogaciliśmy naszą ofertę dydaktyczną, m.in. zwiększając liczbę zajęć prowadzonych w językach obcych. Nieustannie wprowadzamy nowoczesne formy kształcenia. Dla przykładu, w ramach 16 projektów z programu PO WER, dzięki współpracy z różnymi organizacjami i pozyskanym środkom o wartości 29 mln zł rozwijamy kształcenie praktyczne. Projekty takie jak GEOCENTRUM DOSKONAŁOŚCI i LABORATORIUM INNOWACJI SPOŁECZNYCH kreowały nowe ścieżki i możliwości wykorzystania praktycznych umiejętności w działalności społecznej. Nasza misja dydaktyczna nie ogranicza się do kształcenia studentów. Kontynuowaliśmy adresowane do dzieci zajęcia Kolorowego Uniwersytetu. Zgodnie z koncepcją life-long learning prowadziliśmy 50 studiów podyplomowych, które pozwalają uzyskać nowe, atrakcyjne kwalifikacje zawodowe. Wspieraliśmy powiązany z naszą uczelnią Uniwersytet Trzeciego Wieku, którego propozycje skierowane są do osób w jesieni życia. Wskazując nowe inicjatywy, dzisiaj mogę mówić o powodzeniu Uniwersytetu Otwartego, dostępnego dla wszystkich, którzy ukończyli 16 rok życia bez względu na zdobyte wykształcenie i są zainteresowani poszerzaniem wiedzy na poziomie uniwersyteckim poprzez udział w cyklicznych spotkaniach z nauką. Nie zapomnieliśmy o naszych studentach i absolwentach kierunków informatycznych, którzy stawiają swoje pierwsze kroki w wymagającej branży IT. W trosce o ich kariery zawodowe utworzyliśmy wraz z Politechniką Poznańską i Uniwersytetem Ekonomicznym spółkę Poznańskie Innowacje. Jej celem jest wspieranie rozwoju przedsiębiorczości i wynalazczości w zakresie technologii informatycznych i komputerowych, a nagrody finansowe w konkursach organizowanych przez spółkę mają pomagać ich laureatom w zakładaniu firm oraz przyciągać wybitnych absolwentów.
W roku akademickim 2016/2017 powołałem pełnomocnika rektora ds. równego traktowania. Uważam, że w czasach pełnych zawirowań i niepokojów, obrona godności człowieka, podstawowej wartości naszej cywilizacji, musi mieć wydźwięk silniejszy niż kiedykolwiek wcześniej.
UAM jest zaangażowany w kulturę Poznania i Wielkopolski. Niezmiernie ważnym obszarem naszej działalności była animacja życia kulturalnego, m.in. poprzez organizację rozmaitych wydarzeń artystycznych na jak najwyższym stopniu doskonałości. Po raz kolejny wspólnie z Miastem Poznań przyznaliśmy prestiżową Poznańską Nagrodę Literacką. We współpracy z Fundacją UAM i CK Zamek kontynuowaliśmy cykl „Uniwersyteckie Wykłady na Zamku”, a z Uniwersytetem Ekonomicznym zainicjowaliśmy otwarte Debaty akademickie podejmujące najbardziej aktualne problemy. Cieszę się z zainteresowania społeczności Poznania i Wielkopolski takimi przedsięwzięciami popularyzującymi naukę i uniwersytet jak Festiwal Nauki i Sztuki, Noc Naukowców, Noc Biologów czy Noc Muzeów. Z radością patrzyliśmy na wypełnioną Aulę Uniwersytecką podczas naszych tradycyjnych koncertów i 13 edycji Międzynarodowego Festiwalu Chórów Uniwersyteckich Universitas Cantat. Nasza aula, stanowiąca piękną i wyjątkową wizytówkę nie tylko uczelni, ale również miasta i kraju, była świadkiem wielu innych prestiżowych wydarzeń artystycznych i konferencji, wśród których należy wymienić XV Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego czy koncerty z udziałem najwybitniejszych artystów grających razem z Poznańską Filharmonią, naszym bliskim partnerem. W tej sali odbyła się także, organizowana przez UAM wraz z poznańskim oddziałem PAN, konferencja programowa poprzedzająca Narodowy Kongres Nauki. Pamiętajmy też o innych obiektach wchodzących w skład naszej uczelnianej infrastruktury, odgrywających równie ważną rolę w przestrzeni miejskiej. Mam tu na myśli m.in. Ogród Botaniczny, Bibliotekę Uniwersytecką, Obserwatorium Astronomiczne czy liczne obiekty sportowe.
UAM jest zaangażowany w realizację tzw. trzeciej misji uczelni, obejmującej nie tylko rozwijanie szeroko rozumianych relacji z otoczeniem gospodarczym, ale również podejmowanie działań stanowiących reakcję na współczesne problemy cywilizacyjne, kulturowe i etyczne. Nie sposób krótko przedstawić wszystkie inicjatywy uczelni, mające na celu dobro społeczne i rozszerzanie współpracy z instytucjami zewnętrznymi, podjęte w roku akademickim 2016/2017. Wspomnę tylko realizację projektu z ministerialnego programu DIALOG, który służyć ma promocji innowacji społecznych i nauki odpowiedzialnej społecznie, a co więcej zakłada utworzenie trwałej platformy współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym.
Nie pozostajemy obojętni również na potrzeby biednych, słabszych, pokrzywdzonych przez los. Włączyliśmy się do akcji Zaadoptuj kamizelkę, której zadaniem było zainteresowanie jej odbiorców losem uchodźców. Dostrzegając zaangażowanie i wysiłki młodych ludzi wkładane w kultywowanie tradycji pracy organicznej i pracy u podstaw, po raz drugi wraz z Politechniką Poznańską, dzięki środkom z programu Santander Universidades, nagrodziliśmy najbardziej aktywnych studentów podczas Gali „Młodzi Organicznicy XXI wieku”.
Nie zapominamy o potrzebach najmłodszych poznaniaków, czyli nauce w komfortowych warunkach. W tym celu postanowiliśmy przekazać miastu działkę z przeznaczeniem na budowę szkoły podstawowej.
UAM jest zaangażowany w poszanowanie środowiska naturalnego i promowanie zdrowego trybu życia. W trosce o nasze tereny zielone rozpoczęliśmy już prace nad koncepcją Eko-Uniwersytetu. Na naszych kampusach można korzystać z pierwszych ścieżek i stacji rowerowych, siłowni na wolnym powietrzu, pojawiły się też ogrody społeczne. Dostępna jest wirtualna aplikacja umożliwiająca odbycie wycieczki po tzw. Lasku Piątkowskim i rezerwacie przyrody Żurawiniec. Specjalny program umożliwiający dostęp do usług sportowo-rekreacyjnych w obiektach na terenie całego kraju, w tym 213 na obszarze Poznania i okolic sprzyja aktywizacji sportowej członków akademickiej społeczności i ich rodzin.
Zdajemy sobie sprawę, że jesteśmy na początku długiej i zawiłej drogi zmiany przyzwyczajeń i sposobu myślenia, ale jak pisała Wisława Szymborska, należąca do grona naszych doktorów honorowych, „każdy przecież początek, to tylko ciąg dalszy, a księga zdarzeń zawsze otwarta w połowie”.
Uniwersytet zaangażowany to odpowiedź na wyzwanie przyszłości. Nasza akademicka wspólnota wpisuje się w długofalowy proces kształtowania przyszłości poprzez odkrywanie przeszłości i czerpanie z dobrodziejstw teraźniejszości. Nasza uczelnia jest kuźnią innowacyjnych i przełomowych projektów badawczych i edukacyjnych, ale te wciąż zbyt nieśmiało przedostają się do społecznej świadomości. Dlatego ważnym zadaniem na nadchodzący rok będzie upowszechnianie wyników badań na forum międzynarodowym, budowanie trwałych relacji i stabilnej współpracy, działania integrujące różne dyscypliny naukowe i sektory, co przełoży się również na wzrost innowacyjności. Będziemy bardziej widoczni, bardziej obecni, bardziej aktywni.
Jesteśmy w pełni świadomi, że ceną za bycie uczelnią rozpoznawalną w świecie, jest wytężona, ustawiczna i efektywna praca, bo tylko ona gwarantuje sukces. Będziemy dalej wypełniać misję polegającą na realizacji działań na rzecz praw uniwersalnych, takich jak prawda, uczciwość czy solidarność, które są podstawami naszej cywilizacji. Będziemy stać na straży godności człowieka i takich wartości jak równość i sprawiedliwość społeczna.
Jako rektor będę kontynuował politykę stabilizacji zatrudnienia, bo UAM to ludzie, a ja stawiam na ludzi uniwersytetu. Będę dbał o doskonalenie kompetencji pracowników i doktorantów, wspierał ich rozwój naukowy, przyznając – jak dotąd – nagrody jakościowe za najwyższy współczynnik efektywności badawczej oraz stypendia rektora dla profesorów, adiunktów i doktorantów, finansowane z funduszu stypendialnego uczelni. Będę również zabiegał o to, by zapewnić pracownikom pakiety medyczne, dające dostęp do usług medycznych na wysokim poziomie.
Nie zapominam o naszych studentach i absolwentach, którzy kreują atmosferę Poznania, a zasilając lokalny rynek pracy, mają realny wpływ na dochody miasta i ekonomiczną sytuację jego mieszkańców. Traktuję tych młodych ludzi jako pełnoprawnych i ważnych partnerów w zarządzaniu uczelnią, dlatego jeszcze aktywniej będę podejmował służące im nowe inicjatywy. Będę zabiegał o to, by oferta kształcenia była atrakcyjna i adekwatna do potrzeb współczesnego rynku pracy i zapewniała nabycie praktycznych umiejętności przydatnych w dalszej drodze zawodowej.
Wiele jest jeszcze do zrobienia w obrębie trzeciej misji, dlatego zamierzamy bacznie obserwować otoczenie społeczno-gospodarcze, by wychodzić naprzeciw jego oczekiwaniom. Chcemy jeszcze lepiej służyć społeczeństwu, kulturze i gospodarce, chcemy prowadzić dialog i zachęcać do dialogu innych, chcemy śmiało projektować zmiany, które poprawią nasze życie. Chcemy otworzyć drzwi dla organizacji pozarządowych, biznesu, samorządu, aby jeszcze lepiej wykorzystać nasz potencjał dydaktyczny, badawczy i infrastrukturalny. Zależy nam na rozwijaniu nowych form współpracy z przedsiębiorstwami i instytucjami, na zwiększaniu liczby patentów i przychodów z licencji oraz ekspertyz wykonanych dla gospodarki.
Kolejnym krokiem i widocznym wyrazem troski o nasz uniwersytet będzie sprawne nim zarządzanie i dbałość o jego rozwój. Moją ambicją jest usprawnienie procesów administracyjnych i zwiększenie efektywności pracy.
Kluczowa będzie także realizacja planu remontowego
i inwestycyjnego. Z utęsknieniem czekamy na to, by studenci przekroczyli progi odnowionego i unowocześnionego domu studenckiego „Hanka”.
Czeka nas zatem czas niełatwy, ale ekscytujący. Przed nami kontynuacja zadań już rozpoczętych, realizacja nowych planów, pomysłów i inicjatyw, a jednym z priorytetów będzie konieczność dostosowania uczelni do regulacji prawnych
Drodzy studenci I roku!
Cieszę się, że widzę Was w murach poznańskiego uniwersytetu, jednej z czołowych uczelni naszego kraju. Wasz wybór świadczy o dojrzałości i odwadze w podejmowaniu wyzwań. Studiowanie na wyższej uczelni to zaszczytny przywilej, ale także wielka odpowiedzialność, bo jako przyszła elita stanowić będziecie o losach naszej ojczyzny. Stawiamy Wam wysokie wymagania, ale owocem tego będzie bardzo dobre przygotowanie do przyszłej kariery zawodowej. Na początku waszej uniwersyteckiej drogi życzę Wam umiejętności cierpliwego uczenia się, bo jak powiedział Isaac Newton „Co my wiemy, to tylko kropelka. Czego nie wiemy, to cały ocean.”
Jestem głęboko przekonany, że wiążąc swój los z naszą uczelnią zyskujecie możliwość zdobywania przydatnej wiedzy i rozwijania swych umiejętności, a także realizowania coraz śmielej stawianych sobie celów i zamierzeń. Studia to nie tylko trud zdobywania wiedzy, ale też okres intensywnego poznawania siebie i otaczającego świata z ekscytacją tak charakterystyczną dla młodego wieku, wrażliwego serca i chłonnego umysłu.
Ze swej strony zapewniam Was, że jako Wasi opiekunowie i przewodnicy po wspaniałej świątyni wiedzy dołożymy wszelkich starań, byście mogli należycie rozwijać swoje talenty i pasje zarówno te naukowe, jak i sportowe, artystyczne czy społeczne.
Szanowni Państwo,
Dziękując wszystkim za trud włożony w pracę na rzecz Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w minionym roku akademickim, gratulując sukcesów, tych indywidualnych i tych grupowych, tych zawodowych i tych osobistych, ośmielam się prosić o dalszą przychylność dla poznańskiej Almae Matris dla naszego wspólnego dobra.
Szanowni Państwo,
Słowo „inauguracja”, pochodzi od łacińskiego „inaugurare”, co znaczy „brać wieszczbę, wróżyć, zwłaszcza przed ważnym przedsięwzięciem”, niech zatem to, że zgromadziliśmy się tu tak licznie w jednym celu, połączeni jednym pragnieniem – czynienia świata lepszym poprzez otwartość na nowe, poprzez nieustanne edukowanie siebie i innych - będzie dobrą wróżbą na nadchodzący rok.
Niech nadchodzący czas okaże się łaskawy, niech przyniesie wiele pozytywnie zaskakujących zdarzeń. Niech każdy nadchodzący dzień nas ubogaca, uszlachetnia i uwrażliwia na piękno, przyrodę, a przede wszystkim na drugiego człowieka.
Otwieram rok akademicki 2017/2018 w Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
QUOD BONUM, FELIX, FAUSTUM, FORTUNATUMQUE SIT!