Projekty Uniwersytet Jutra oraz Uniwersytet Jutra II, czyli Zintegrowane Programy Rozwoju Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Piszą o nich na łamach prorektorzy Ryszard Naskręcki, Beata Mikołajczyk i Marek Nawrocki
Jednym z najważniejszych działań, bez których praktycznie nie jest możliwe kreowanie rozwoju badań naukowych oraz kształcenia w szkole wyższej, jest zapewnienie dodatkowych (poza subwencją) źródeł finansowania. Osiąganie celów tych krótkoterminowych, ale przede wszystkim celów strategicznych, rozpisanych na wiele lat, wymaga ciągłego poszukiwania i zdobywania środków finansowych, także ze źródeł „alternatywnych”.
Zintegrowane programy rozwoju uczelni to przedsięwzięcie grantowe finansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego i realizowane przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój. Uniwersytet nasz w dwóch odrębnych procedurach konkursowych pozyskał łącznie blisko 80 mln zł. na „kompleksowe działania wspierające rozwój uczelni”. Integralność działań nakierowanych przede wszystkim na uspójnienie pracy poszczególnych jednostek organizacyjnych Uniwersytetu oraz kompleksowość zaplanowanych przedsięwzięć mają stanowić receptę nie tylko na efektywne wydatkowanie tych środków, ale przede wszystkim na przyśpieszenie zrównoważonego rozwoju Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz wdrożenie trwałych zmian w jego funkcjonowaniu. W programie zaplanowano działania skierowane do wszystkich grup społeczności akademickiej – studentów, doktorantów, wykładowców, a także do kadry zarządzającej i pracowników administracji.
Sam proces aplikowania o tak duże środki finansowe jest dużym wyzwaniem, ale przede wszystkim ogromnym przedsięwzięciem organizacyjnym. Warto przypomnieć, że na Zintegrowane Programy Uczelni z łącznym budżetem w wysokości miliarda złotych, składały się łącznie 3 konkursy. UAM, który mógł aplikować w dwóch z tych konkursów (w tzw. koszyku dużych uczelni) wykorzystał maksymalnie otrzymaną szansę i pozyskał 8% całej, tzn. dostępnej dla wszystkich polskich uczelni kwoty.
Oba projekty grantowe przygotował zespół w składzie: prof. Ryszard Naskręcki, prof. Beata Mikołajczyk oraz prof. Marek Nawrocki, wspierany przez pracowników administracji centralnej oraz przedstawicieli poszczególnych wydziałów. Przygotowanie wniosków poprzedziły prace analityczne oraz liczne dyskusje, których celem było przede wszystkim określenie potrzeb oraz możliwości ich realizacji.
O złożoności tego przedsięwzięcia niech świadczy to, że wniosek projektu Uniwersytet Jutra I liczył 868 stron i obejmował 1015 pozycji budżetowych na łączną kwotę 38 766 953,96 zł, natomiast wniosek projektu Uniwersytet Jutra II liczył 251 stron, ze szczegółowo rozpisanymi zadaniami, harmonogramem czasowym oraz szczegółowym budżetem na łączną kwotę 39 881 619,25 zł.
Czytaj też: UAM. Uczelnia badawcza!
Ponieważ projekt UJ I został już opisany w ŻU w marcu 2018 r (Nasz uniwersytet jutra), to poniżej zostanie przedstawiony szczegółowo projekt UJ II, będący kontynuacją i istotnym jego rozwinięciem.
Uniwersytet Jutra II
Grantodawca określił zakres merytoryczny „zintegrowanych programów rozwoju uczelni” poprzez listę następujących modułów:
- programów kształcenia,
- podnoszenia kompetencji,
- programów stażowych,
- studiów doktoranckich,
- zarządzania w instytucjach szkolnictwa wyższego,
- wsparcia świadczenia wysokiej jakości usług przez instytucje wspomagające studentów w rozpoczęciu aktywności zawodowej na rynku pracy.
Dla projektów przygotowanych i obecnie realizowanych w naszej Uczelni za bezwzględnie priorytetowe uznano: poprawę jakości funkcjonowania i zarządzania uczelnią poprzez podniesienie kompetencji kadr oraz rozwój infrastruktury informatycznej Uczelni, wsparcie procesu kształcenia doktorantów oraz stymulowanie rozwoju nowoczesnej oferty edukacyjnej. Był to wybór świadomy i w pełni uzasadniony przeprowadzoną szczegółową analizą oraz dyskusjami z przedstawicielami jednostek organizacyjnych naszej Uczelni oraz samorządami studentów i doktorantów. Świadomie zrezygnowano z finansowania programów stażowych, ponieważ obecnie już kilka projektów PO WER realizowanych przez poszczególne wydziały takie wsparcie oferuje.
W harmonogramie projektu wyłoniono więc 3 grupy zadań merytorycznych:
1. Rozwój kadr i infrastruktury informatycznej uczelni – 10,1 mln zł.
2. Wsparcie kształcenia w szkole doktorskiej oraz podniesienie jakości studiów doktoranckich – 12 mln zł.
3. Rozwijanie nowoczesnej oferty edukacyjnej i podnoszenie jakości kształcenia – 14,1 mln zł.
Całość budżetu dopełnia kwota 3,6 mln zł jako koszty pośrednie tego projektu.
Dla przypomnienia – w projekcie UJ I na rozwój kadr i infrastruktury informatycznej uczelni, przeznaczono 4,8 mln zł, na wsparcie programów wysokiej jakości studiów doktoranckich, przeznaczono 7,4 mln zł, a na wzmocnienie oferty edukacyjnej i potencjału dydaktycznego wydziałów przeznaczono 26,6 mln zł.
Można więc bez wątpienia stwierdzić, że oba projekty Uniwersytet Jutra są największym projakościowym programem realizowanym w ostatnich dekadach na naszym Uniwersytecie.
Wracając do Uniwersytetu Jutra II - w obrębie Zadania 1 zdefiniowano 61 zadań szczegółowych, obejmujących zarówno zakup nowoczesnych narzędzi informatycznych niezbędnych zarówno do doskonalenia procesu zarządzania uczelnią jak i do unowocześnienia procesu dydaktycznego (mowa tu o sprzęcie i oprogramowaniu „obsługującym” proces kształcenia na UAM), a także liczne szkolenia podnoszące kompetencje merytoryczne kadry administracyjnej i kadry dydaktycznej Uczelni. Wśród szkoleń specjalistycznych prowadzone będą m.in.: szkolenia z zarządzania projektami, szkolenia z zarządzania zespołem pracowniczym, szkolenia z zarządzania nieruchomościami czy liczne szkolenia informatyczne, a także różnorodne kursy językowe.
W pakiecie wsparcia kształcenia doktorantów (Zadanie 2) za priorytetowe uznano przede wszystkim wsparcie krajowej i międzynarodowej mobilności doktorantów. Przeprowadzone analizy jak i konsultacje z samorządem doktorantów wskazywały jednoznacznie na potrzebę finansowania krajowych i zagranicznych staży naukowych (od 1 do 6 miesięcy) w jednostkach naukowych oraz krajowych i zagranicznych staży badawczo-wdrożeniowych w instytucjach innowacyjnych lub parkach naukowo-technologicznych. Ponadto część środków zostanie przeznaczona na wsparcie krajowych i zagranicznych wizyt studyjnych doktorantów (nawiązywanie kontaktów, konsultacje naukowe) oraz krajowych i zagranicznych kwerend naukowych (biblioteki, archiwa, inne zbiory). Doktoranci mogą także uzyskać wsparcie finansowe dla udziału w krajowych i zagranicznych konferencjach naukowych oraz udziału w krajowych i zagranicznych szkołach letnich. Jednostki organizacyjne UAM mogą otrzymać środki finansowe na organizację szkół letnich dla doktorantów, a także na pokrycie kosztów zajęć prowadzonych przez krajowych lub zagranicznych specjalistów. Wsparcie tych działań powinno przyczynić się do wzmocnienia umiędzynarodowienia procesu kształcenia doktorantów. Warto dodać, że ze środków tych mogą korzystać zarówno doktoranci ze Szkoły Doktorskiej UAM jak i doktoranci starszych roczników w ramach studiów doktoranckich, a przydział środków odbywa się zawsze w trybie konkursowym.
Wreszcie zadania w ramach rozwijania nowoczesnej oferty edukacyjnej i podnoszenia jakości kształcenia obejmują m.in takie działania jak.: opracowanie i uruchomienie 8 nowych kierunków studiów I stopnia oraz 14 nowych kierunków studiów II stopnia, modernizację istniejących kierunków studiów oraz adaptację i modernizację pracowni dydaktycznych. Warto podkreślić, że rozdział tych środków będzie prowadzony wyłącznie poprzez system rozpisywanych konkursów.
Ponadto wzbogacenie oferty edukacyjnej obejmie szkolenia językowe, zajęcia z przedsiębiorczości, innowacji społecznych oraz ICT oraz organizację szkół letnich dla studentów studiów II stopnia. Ponadto przewidziano także finansowanie niezbędnych działań diagnostycznych, m.in. poprzez przeprowadzenie warsztatów ewaluacyjnych wybranych kierunków studiów 1. stopnia, tak aby poznać z jednej strony stosowane dobre praktyki, i aby móc „przenieść” je na inne kierunki studiów, a z drugiej zaś zidentyfikować te elementy kształcenia, które wymagają korekty. Warsztaty ewaluacyjne pozwolą na wprowadzenie zmian w programach kształcenia, tak aby dostosować je jeszcze bardziej do oczekiwań zarówno nauczycieli akademickich jak i studentów. Innym zaplanowanym działaniem diagnostycznym jest przeprowadzenie badania ankietowego pośród osób, które przedwcześnie przerwały kształcenie na UAM.
Aby umożliwić sprawną realizację założonych zadań powołano Biuro projektu, którym kieruje mgr Dawid Tobolski. Nadzór merytoryczny nad realizacją poszczególnych zadań sprawują prorektorzy: prof. Marek Nawrocki (Zadanie 1), prof. Ryszard Naskręcki (Zadanie 2) oraz prof. Beata Mikołajczyk (Zadanie 3). Dla sprawnego wydatkowania tych środków opracowano szereg procedur aplikacyjnych oraz regulaminów, które precyzują zasady przydziału środków finansowych oraz zasady aplikowania. Więcej informacji można znaleźć na stronie internetowej http://uniwersytetjutra.amu.edu.pl
Reasumując warto stwierdzić, że należy cieszyć się z pozyskania dużych dodatkowych środków finansowych, które przez kilka lat wspierać będą nasz rozwój na wielu płaszczyznach. Jednak jeszcze ważniejsze było przeprowadzenie rzetelnej analizy, zarówno pod kątem naszych potrzeb jak i naszych możliwości – obecnych i przyszłych. Uniwersytet nasz wchodzi w drugie stulecie swojego istnienia nie tylko ze swoimi marzeniami, ale także z pakietem rzetelnie opracowanych działań, oraz co ważne - ze środkami finansowymi na ich realizację.
