Nowa publikacja naukowców z Wydziału Biologii UAM ukazała się w prestiżowym czasopiśmie PNAS. Wyniki badań wskazują na niepokojący trend: globalne ocieplenie zachwiało strategią reprodukcyjną roślin, co może powodować problemy z regeneracją lasów. Współautorem pracy jest prof. Michał Bogdziewicz.

Rośliny, zwykle drzewa, stosują ciekawą strategię reprodukcyjną polegającą na zsynchronizowanej, masowej produkcji nasion. W nieregularnych, kilkuletnich odstępach czasu drzewa wytwarzają ich duże ilości (to tzw. lata nasienne). Dlaczego tak się dzieje? Hipoteza nasycenia konsumentów nasion mówi, że lata niedostatku nasion utrzymują populacje nasionożernych zwierząt w ryzach, natomiast w latach nasiennych zwierzęta te nie są w stanie zjeść wszystkich nasion.

- Hipoteza ta jest szeroko przyjęta w środowisku naukowym, jednak wiele pytań o jej funkcjonowanie ciągle czekało na odpowiedź – mówi prof. Rafał Zwolak z Zakładu Zoologii Systematycznej.  

Zespół przeprowadził meta-analizę 48 badań z całego świata opublikowanych przez ostatnie 40 lat.

- Strategia nasycania konsumentów jest skuteczniejsza, gdy przeplatają się lata masowej i niewielkiej produkcji nasion – komentuje doktorantka mgr Paulina Celebias.

- Strategia ta lepiej działa daleko od równika, gdzie różnorodność roślin jest mniejsza oraz lepiej broni przed bezkręgowcami (owadami) niż kręgowcami (ptakami i ssakami). Wyniki ukazały też niepokojący trend: efektywność strategii nasycania konsumentów w ostatnich dekadach spadła, zapewne z powodu zmian w produkcji nasion wywołanych globalnym ociepleniem. Ten ostatni wynik jest niepokojący z kilku powodów. Po pierwsze, wskazuje, że lata nasienne tracą swoją zdolność do nasycania konsumentów nasion, zapewne przez ocieplenie klimatu, które powoduje zmniejszenie amplitudy zmienności produkcji nasion pomiędzy latami. Zwiększone straty nasion na rzecz owadów, bo to one zjadają ich więcej, będzie miało też negatywne skutki dla populacji innych zwierząt, które z lat nasiennych korzystają – wylicza prof. Michał Bogdziewicz, współautor badań.  

Zwolak R., Celebias P., Bogdziewicz M. (2022) Global patterns in the predator satiation effect of masting – a meta-analysis. PNAS.

Zobacz też: Prof. Michał Bogdziewicz. Zawód: ekolog