Powołane pod koniec 2022 roku Centrum Myśli Janusza Korczaka będzie wspierać i inicjować badania naukowe związane z wieloma nieopracowanymi dotąd tematami. Jego pomysłodawcy do pracy nad nowymi projektami chcą zachęcić młodych naukowców. 

- Chcemy namówić ich do tworzenia interdyscyplinarnych zespołów, w których historycy mogliby współpracować z pedagogami, prawnikami, lekarzami, literaturoznawcami, filozofami, socjologami, artystami, a także aktywistami działającymi w takich dziedzinach, jak edukacja, kultura oraz opieka społeczna – mówi dr Dorota Latour, sekretarz CMJK przy Szkole Nauk Humanistycznych UAM. 

Zdaniem dr Latour wiele wątków biografii i spuścizna Korczaka wciąż czekają na naukowe opracowania. Duża część prac Korczaka, dokumentów i fotografii z nim związanych nie jest opracowana ani zdigitalizowana – są one przechowywane w muzeach, bibliotekach oraz archiwach osób prywatnych. Mało zbadany jest również dorobek Korczaka jako filozofa i filozofa kultury, autora wnikliwych analiz społecznych i kulturowych, którego obserwacje są nadal dojmująco aktualne.  

– Na początku lutego 2023 byłam w Izraelu po raz pierwszy. Nie był to wyjazd badawczy sensu stricto. Raczej rekonesans przed właściwą podróżą śladami Janusza Korczaka – wspomina dr Latour. – Odwiedziłam też Instytut Yad Vashem na Wzgórzu Herzla w Jerozolimie, gdzie spotykałam się z archiwistką, która pracowała przez wiele lat w archiwum korczakowskim w kibucu Beit Lohamei. Dowiedziałam się, że zbiór korczakowski w Izraelu nie został jeszcze w pełni zdigitalizowany ani udostępniony badaczom ze świata, ponadto stanowi tylko niewielką część archiwum, którego celem (podobnie jak Instytutu Yad Vashem w Jerozolimie) jest przede wszystkim upamiętnienie ofiar Holocaustu oraz początków państwa Izrael. Mam nadzieję, że jeszcze w tym roku udam się ponownie do Izraela i będę mogła poświęcić czas na dokumentację zbiorów fotograficznych, które będą podstawą planowanej przez CMJK wystawy wirtualnej poświęconej mało znanym epizodom z życia Korczaka, zwłaszcza z obfitującego w dramatyczne wydarzenia i zwroty akcji dramatycznego okresu jego biografii w latach trzydziestych XX wieku. Jako scenarzystka i reżyser ponad 30 filmów dokumentalnych, w większości o historii, mam pewne doświadczenie w badaniach archiwalnych, ale byłoby wspaniale, gdyby podczas kolejnej podróży śladami Korczaka w Izraelu towarzyszyło mi choćby jednoosobowe wsparcie w osobie dokumentalisty z warsztatem historyka, archiwisty lub historyka literatury – mówi. 

Centrum Myśli Janusza Korczaka na UAM będzie zajmować się także się edukacją w duchu korczakowskim, prowadzoną przede wszystkim w sieci, ale również hybrydowo. Adresatem projektów i działań edukacyjnych jest i będzie głównie młodzież licealna oraz nauczyciele, pedagodzy, lokalni aktywiści kultury i edukatorzy.  

W gronie członków założycieli CMJK jest dr hab. Jacek Marciniak z Zakładu Lingwistyki Informatycznej i Sztucznej Inteligencji, pomysłodawca i współrealizator cyklu e-learningowego pod roboczym tytułem „Korczak żywy”. Do końca 2023 roku centrum planuje przygotować i udostępnić kilkanaście modułów e-lekcji związanych z bazami źródłowymi, takimi jak między innymi cyfrowe Repozytorium Korczakowskie istniejące w sieci od kilku lat i współtworzone przez konsorcjum kilku instytucji, do których od niedawna należy także Centrum Myśli Janusza Korczaka UAM. W działaniach o charakterze edukacyjnym i popularyzacyjnym CMJK będzie współpracować z instytucjami o podobnej misji od dawna działającymi w Poznaniu, takimi jak Centrum Sztuki Dziecka.  

– Wierzymy, że odbiorcy przygotowywanej przez nas oferty edukacyjnej, uczestnicy warsztatów oraz wydarzeń popularyzacyjnych staną się w przyszłości studentami UAM – dodaje dr Latour. 

Centrum serdecznie zaprasza do kontaktu i współpracy w ramach projektów badaczy zainteresowanych szeroko rozumianą tematyką korczakowską: wyzwaniami współczesnej edukacji, literaturą i sztuką dla dzieci i młodzieży. Adres mailowy to: korczak.centre@amu.edu.pl 

Dotychczas udział w pracach CMJK zadeklarowali między innymi: dr Zbigniew Rudnicki, prof. UAM Sławomir Futyma i dr Mariusz Przybyła z WSE, prof. Katarzyna Kuczyńska-Koschany z WFPiK, dr Anna Czernow, dr hab. Urszula Markowska-Manista, a także dr Agata Hauser i dr Łukasz Szoszkiewicz z WPiA oraz Rafał Witkowski, prorektor UAM. 

Czytaj też: Prof. Tomasz Mizerkiewicz. Powrót polonistyki