Okrągły jubileusz Uniwersytetu Poznańskiego skłania do zapoznania się z historią mniejszych uczelnianych jednostek, takich jak Biblioteka Wydziału Biologii, która od wielu lat służy studentom. Biblioteka to nie tylko bogaty księgozbiór, ale również dbający o niego kompetentni pracownicy.
Jest rok 1980, w ramach Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi funkcjonują dwa instytuty: Instytut Biologii i Instytut Geografii. Instytutem Biologii kieruje profesor Ludwik Obuchowicz - wybitny fizjolog. W ramach instytutu działa kilka zakładów, z których każdy ma do dyspozycji bibliotekę zakładową obsługującą głównie pracowników naukowych i magistrantów. Brakuje miejsca, w którym prowadzona byłaby działalność biblioteczno-informacyjna, a także miejsca na udostępnienie księgozbioru dydaktycznego dla coraz liczniejszej grupy studentów. Odpowiadając na te potrzeby profesor Ludwik Obuchowicz powołuje do życia bibliotekę dydaktyczną potocznie nazywaną „czytelnią”. Bibliotece przydzielony zostaje lokal na rogu ulicy Fredry i Alei Niepodległości, która w tamtych czasach nazywała się Stalingradzka.
Uroczyste otwarcie biblioteki, a tym samym rozpoczęcie działalności odbyło się 1 października 1981 wraz z inauguracją roku akademickiego. Obsada biblioteki liczyła trzy osoby, w tym powołana na stanowisko kierownika biblioteki mgr Marianna Patalas, wcześniej pracująca na etacie bibliotecznym w Zakładzie Antropologii Instytutu Biologii WBiNoZ. Powierzchnia biblioteki nie była imponująca, ponieważ wynosiła 55 m2 i składała się z czytelni, w której były 23 miejsca pracy dla studentów i z pomieszczenia magazynowego ze stanowiskiem do wypożyczania i miejscem pracy dla kierownika. Pierwotny księgozbiór biblioteki obejmował około tysiąca woluminów. Były to głównie książki przekazane przez poszczególne biblioteki zakładowe. Księgozbiór z założenia stworzony dla studentów miał mieć charakter dydaktyczny, dlatego jej głównym trzonem były skrypty, podręczniki akademickie, klucze do oznaczania zwierząt i roślin, leksykony i słowniki biologiczne, a także specjalistyczne czasopisma przyrodnicze zarówno polskie jak i zagraniczne. Do biblioteki przekazane zostały również zagraniczne czasopisma depozytowe.
Czytaj też: Po co komu chomik europejski?
W 1984 Wydział Biologii i Nauk o Ziemi zostaje podzielony na Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych oraz Wydział Biologii. Strukturę nowego wydziału tworzy 21 jednostek: 18 zakładów, 2 laboratoria i biblioteka, która zmienia nazwę na Biblioteka Dydaktyczna Wydziału Biologii. Księgozbiór biblioteki liczy już około 2000 woluminów, ale charakter biblioteki nie ulega zmianie, dalej obsługuje przede wszystkim studentów i pracowników wydziału.
W 1990 roku na emeryturę odchodzi kierownik biblioteki, a na to stanowisko decyzją ówczesnego dziekana Wydziału Biologii Profesora Zdzisława Boguckiego zostaje powołana mgr Violetta Morasz. W tym samym roku zostają przeprowadzone prace remontowe w bibliotece.
W 1997 biblioteka otrzymuje w darze dwa komputery wraz z oprogramowaniem z Poznańskiej Fundacji Bibliotek Naukowych. Rozpoczyna się proces wprowadzania księgozbioru do bazy danych w zintegrowanym systemie bibliotecznym Horizon, który obsługuje Bibliotekę Uniwersytecką i sieć bibliotek wydziałowych. Prace trwają dwa lata i po opracowaniu około sześciu tysięcy woluminów 1 października 1997, przy okazji inauguracji kolejnego roku akademickiego, całość księgozbioru udostępniana jest już elektronicznie. Biblioteka Dydaktyczna Wydziału Biologii jako jedna z pierwszych bibliotek w systemie biblioteczno-informacyjnym UAM opracowała swój księgozbiór w całości. Znikają papierowe rewersy, kartoteki studentów i pracowników. Wypożyczanie, przeszukiwanie katalogu, zakładanie kont bibliotecznych staje się prostsze i mniej czasochłonne. Studenci otrzymują do dyspozycji jeden komputer, który służy jako przeglądarka bazy danych systemu bibliotecznego. Bibliotekarze uczą studentów i pracowników korzystania z powiększających się zasobów bibliotecznych przy użyciu komputerów. Ciągły wzrost liczby studentów na prężnie rozwijającym się Wydziale Biologii, rozrastający się księgozbiór, a także chęć scalenia księgozbiorów zakładowych jest powodem pojawienia się koncepcji powołania nowej biblioteki wydziałowej.
22 września 2003 roku zostaje uroczyście otwarta i oddana do użytku pierwsza część gmachu na kampusie.
Na wniosek ówczesnego Dziekana Wydziału Biologii profesora Andrzeja Lesickiego, Rektor UAM profesor Stanisław Lorenc zarządzeniem z dnia 31 sierpnia 2004 przekształca Bibliotekę Dydaktyczną Wydziału Biologii w Bibliotekę Wydziału Biologii. Zaczyna się nowy etap działalności biblioteki. W gmachu Collegium Biologicum biblioteka otrzymuje pomieszczenie na parterze budynku o powierzchni 810 m2. W nowej bibliotece przewidziano 61 miejsc dla czytelników, 8 pokoi cichej pracy, wypożyczalnię, pomieszczenie socjalne i regały z wolnym dostępem do księgozbioru, a także pokoje dla bibliotekarzy. Decyzją władz dziekańskich księgozbiory wszystkich 19 bibliotek zakładowych mają zostać przeniesione do biblioteki wydziałowej i scalone z księgozbiorem Biblioteki Dydaktycznej Wydziału Biologii. Dla bibliotekarzy rozpoczyna się czas wielkiej pracy koncepcyjnej, ale również fizycznej, przy scalaniu przejmowanych księgozbiorów i przystosowywaniu ich do udostępniania w wolnym dostępie do półek. O skali prac świadczy ilość (około 60 000) przeniesionych do biblioteki woluminów, które podlegały porządkowaniu, selekcji, opracowaniu i przygotowaniu do udostępniania.
1 października 2005 roku Biblioteka Wydziału Biologii inauguruje działalność w nowym miejscu.
Nowa struktura organizacyjna i odmienne warunki lokalowe narzucają potrzebę prowadzenia szkoleń dla studentów i pracowników z zasad korzystania z księgozbioru. Użytkownicy szybko przyswajają te zasady, a czytelny układ księgozbioru sprzyja łatwemu i szybkiemu odszukaniu potrzebnych materiałów bibliotecznych. Przestronne i reprezentacyjne pomieszczenia biblioteczne przyciągają coraz więcej użytkowników, którzy w nowych, wygodnych, z pięknym widokiem na las pomieszczeniach chętnie przygotowują się do zajęć, zapoznają się i korzystają z zasobów nowej biblioteki.
W 2006 roku pojawia się strona WWW biblioteki, na której umieszczone zostają najważniejsze informacje o bibliotece i jej działalności.
W październiku 2010 roku Biblioteka Wydziału Biologii obchodzi 5-lecie swojej działalności. Na jubileusz zostają zaproszone władze wydziału, dyrekcja i kadra kierownicza Biblioteki Uniwersyteckiej, kierownicy bibliotek wydziałowych i zaprzyjaźnione z biblioteką osoby. Jest to czas wspomnień, podsumowania dotychczasowych trudnych czasami działań i wyznaczania kolejnych celów.
W 2012 roku następuje zmiana na stanowisku kierownika biblioteki – funkcję obejmuje mgr Małgorzata Hankiewicz. Biblioteka otwiera się na współpracę z otoczeniem. W pomieszczeniach biblioteki organizowane są konferencje, spotkania autorskie i wykłady. Prowadzone są również zajęcia dla grup przedszkolnych i szkolnych pokazujących codzienną pracę biblioteki oraz niezwykle bogaty księgozbiór. Biblioteka prowadzi również działalność wystawienniczą. Wspomnieć tu można o cieszącej się dużym zainteresowaniem wystawie „Człowiek potrzebuje do życia ogrodów i bibliotek” prezentowanej we współpracy z Biblioteką Raczyńskich. W Bibliotece Wydziału Biologii po raz pierwszy publicznie pokazane zostają( dzięki uprzejmości żony Ireny Rychły-Mrowińskiej) rysunki ptaków Stanisława Mrowińskiego, znanego poznańskiego artysty. W bibliotece prezentowana była również wystawa „Muszle –kolekcja i gwasze autorskie profesora Andrzeja Samka”, na której można było zobaczyć niezwykłej urody muszle z bogatej kolekcji profesora.
Biblioteka bierze też udział w organizowanych na Wydziale Nocy Biologów, Nocy Naukowców, Festiwalu Nauki czy Dniu Roślin. Zespół pracowników biblioteki przygotowuje na te wydarzenia wystawy wpisujące się w temat przewodni, warsztaty dla uczestników i wycieczki po bibliotece. Te wszystkie działania prowadzone są równolegle z podstawowymi działaniami biblioteki jakimi są gromadzenie i udostępnianie zbiorów oraz informacja naukowa.
W 2017 roku Biblioteka Wydziału Biologii zakłada konto na FB odpowiadając tym samym na zmieniające się kanały przepływu informacji.
Wejście w życie Ustawy 2.0 spowodowało zmianę statutów, a także zmiany organizacyjne na uczelniach. W chwili obecnej nie wiemy jaka będzie przyszłość Biblioteki Wydziału Biologii i pozostałych bibliotek wydziałowych. Nie wiemy jakie będzie ich miejsce w zmieniającej się strukturze wydziałów i uczelni. Mamy tylko nadzieję, że zmiany, które nastąpią nie odbiją się niekorzystnie na sprawnie działających bibliotekach wydziałowych.
