Uniwersytet im. Adama Mickiewicza oraz Uniwersytet Ekonomiczny przeprowadziły pierwszą w tym sezonie Debatę Akademicką. Zatytułowana była „Nowoczesny patriotyzm”.
Udział w niej wzięli: prof. dr hab. Anna Wolff-Powęska z Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM oraz prof. dr hab. Tomasz Jasiński z Wydziału Historycznego UAM. Uniwersytet Ekonomiczny reprezentowali: dr hab. Beata Stępień, prof. nadzw. UEP z Katedry Zarządzania Międzynarodowego UEP oraz dr hab. Paweł Śliwiński, prof. nadzw. UEP z Katedry Finansów Międzynarodowych UEP. Moderatorem dyskusji będzie dr hab. Krzysztof Podemski, prof. nadzw. UAM.
„Patriotyzm” to jedno z najważniejszych tzw. „słów sztandarowych” czyli takich, o których pisał językoznawca Walery Pisarek, że „z racji swojej wartości denotacyjnej i konotacyjnej, a zwłaszcza emotywnej, nadają się na sztandary i transparenty” (Pisarek 2002). Termin wywodzi się od łacińskiej „patrii”, czyli „ojczyzny”. Klasyką stała się „socjologiczna analiza pojęcia ojczyzny” Stanisława Ossowskiego (1946), który rozróżniał „ojczyznę prywatną” od „ojczyzny ideologicznej”. Historyk literatury i krytyk literacki Jan Józef Lipski pisał o „dwóch ojczyznach, dwóch patriotyzmach”, o tradycji megalomanii narodowej (którą opisywał w 1935 roku etnolog Jan Stanisław Bystroń) i „gorzkiej obrachunkowej tradycji Żeromskiego”. Historyk Jan Kofman (1992) analizował „nacjonalizm gospodarczy jako szansę czy barierę rozwoju”. To tylko wybrane przykłady polskich naukowych analiz różnych obliczy patriotyzmu. Ale spory o patriotyzm to ważny wątek naszej historii. Wystarczy wspomnieć odmienne wizje Polski Józefa Piłsudskiego i Romana Dmowskiego, czy spór o „Siedem polskich grzechów głównych” Zbigniewa Załuskiego i filmach Andrzeja Munka, czy Andrzeja Wajdy w czasach Władysława Gomułki. W naszej debacie chcieliśmy jednak kontynuować raczej naukowe wątki refleksji nad patriotyzmem. Zaprosiliśmy do udziału historyków i ekonomistów o różnych poglądach politycznych, jak sądzimy mających odmienne wizje patriotyzmu.
Czytaj też: Już X debat za nami. Podsumowanie wideo
Poniedziałkowa debata była już jedenastą w historii spotkań naukowców obu uczelni. Dotyczą one ważnych procesów i zjawisk współczesności i są odpowiedzią na oczekiwania znacznej części środowiska naukowego. Wiele wydarzeń w Polsce, Europie i na świecie budzi niepokój. Brakuje zarówno pogłębionych ocen tego, czego jesteśmy świadkami, jak i nowych inspirujących idei o szerszym zasięgu. Dyskurs publiczny zdominowała agresja, język nienawiści i obelg. Jak twierdzą inicjatorzy Debat – rektorzy UAM i UEP – obowiązkiem naukowców jest krytyczne, intelektualne zaangażowanie w otaczającą rzeczywistości i dbałość o standardy publicznej dyskusji. Temu właśnie służą Debaty Akademickie, podczas których o gorących tematach uczestnicy rozmawiają w sposób pogłębiony, racjonalny i wyważony.
