Przyjęta w 2018 r. przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego klasyfikacja dziedzin i dyscyplin nauki jako odrębną dyscyplinę naukową uwzględniła geografię społeczno-ekonomiczną i gospodarkę przestrzenną (za klasyfikacją OECD). Otworzyło to drogę do powołania z dniem 1 października 2019 r. Wydziału Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej (WGSEiGP) jako jednostki organizacyjnej w strukturze Szkoły Nauk Społecznych - mówi prof. Paweł Churski
Pomimo formalnej „młodości” dyscypliny, towarzyszy ona naszemu uniwersytetowi od samego początku. Już od 1919 r. w strukturze uczelni funkcjonował Instytut Geograficzny (na Wydziale Filozoficznym), zaś od 1924 r. seminarium geografii gospodarczej (na Wydziale Prawno-Ekonomicznym). Ta swoista dwuobszarowość geografii, wyrażająca się w łączeniu zagadnień przyrodniczych ze społecznymi, zawsze była zauważalna w strukturze Uniwersytetu Poznańskiego, a później UAM.
WGSEiGP, będąc jednym z sukcesorów jednostek geograficznych utworzonych w pierwszych latach funkcjonowania UAM, bezpośrednio kontynuuje tradycję powołanego w 1981 r. z inicjatywy prof. Zbyszka Chojnickiego – Instytutu Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej. Wydzielenie tej jednostki było ukoronowaniem wieloletniego rozwoju tzw. poznańskiej szkoły geografii ekonomicznej, powszechnie kojarzonej z tworzeniem modeli konceptualnych oraz wykorzystaniem metod ilościowych w geografii społeczno-ekonomicznej.
Obecnie WGSEiGP jest jednym z największych ośrodków badań miejskich i regionalnych w Europie Środkowo-Wschodniej, na którym prowadzone są badania obejmujące niemalże całe spectrum problematyki badawczej geografii społeczno-ekonomicznej i gospodarki przestrzennej. Poza kontynuacją wcześniejszych kierunków badań, na wydziale prowadzone są badania nad zagadnieniami uznawanymi za kluczowe nie tylko obecnie, ale wręcz za determinujące jakość życia w przyszłości. Należą do nich m.in. badania nad świadczeniami ekosystemów, mobilnością mieszkańców metropolii, zmieniającą się rolą obszarów wiejskich, wyzwaniami zintegrowanego planowania strategicznego i przestrzennego, nierównościami społeczno- i ekonomiczno-przestrzennymi, czy też szeroko pojętą partycypacją społeczną w procesach planistycznych. Wiele z tych tematów realizowanych jest w formie projektów badawczych Horizon 2020, NCN, NCBiR oraz innych.
Czytaj także: WNGiG. Planują przestrzeń dla wszystkich
Działalność naukowa wydziału przekłada się na jego aktywną obecność na forum międzynarodowym. Pracownicy WGSEiGP wchodzą m.in. w skład rad i zespołów Międzynarodowej Unii Geograficznej, Europejskiego Stowarzyszenia Szkół Planistycznych (AESOP - Association of European Schools of Planning), Regional Studies Association (RSA), European Regional Science Association (ERSA), Sieci Instytutów Badań Przestrzennych i Planowania w Europie Środkowej i Wschodniej (spa-ce.net).
Równie ważną jak działalność naukowa jest działalność i oferta dydaktyczna. Wydział prowadzi studia na dwóch kierunkach. Pierwszym, utworzonym w Polsce z inicjatywy UAM i Politechniki Wrocławskiej, a funkcjonującym od 1991 roku, jest gospodarka przestrzenna. W ramach studiów licencjackich i inżynierskich I stopnia, a także magisterskich II stopnia (3 i 4 sem.) kształci się blisko 700 studentów. Drugim kierunkiem, nowatorskim i jednym obecnie w Polsce, funkcjonującym od 2018 roku, jest zintegrowane planowanie rozwoju. Kierunek ten, uruchomiony w ramach pozyskanych grantów współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Spójności, jest obecnie miejscem kształcenia dla ponad 60 studentów. Bardzo ważnym elementem działalności dydaktycznej wydziału jest prowadzony wspólnie z Wydziałem Nauk Geograficznych i Geologicznych kierunek geografia, w tym specjalności geografia społeczno-ekonomiczna (na studiach magisterskich) oraz geoanaliza społeczno-ekonomiczna (na studiach licencjackich). Ofertę dydaktyczną wydziału uzupełniają studia podyplomowe: przemysły kultury w polityce rozwoju miast i regionów. Realizowany w formie wykładów, laboratoriów, ćwiczeń terenowych oraz praktyk zawodowych proces dydaktyczny umożliwia nabywanie wiedzy, umiejętności i kompetencji, pozwalających absolwentom na podjęcie własnej działalności gospodarczej oraz pracy w administracji publicznej związanej głównie z planowaniem strategicznym i przestrzennym oraz rewitalizacją. Studenci wydziału realizują swoje pasje badawcze w Akademickim Kole Naukowym Gospodarki Przestrzennej oraz Studenckim Kole Naukowym Geografów im. Stanisława Pawłowskiego.
Utworzenie WGSEiGP jest ważną chwilą w rozwoju poznańskiego ośrodka geograficznego. Ułatwia bowiem tworzenie nie tylko interdyscyplinarnych, ale również międzydziedzinowych form współpracy na forum działalności naukowej i dydaktycznej. W ramach Collegium Geographicum UAM powinniśmy wspólnie wykorzystać te nowe możliwości zarówno w indywidualnym, jak i wspólnym rozwoju, wzmacniając pozycję poznańskiej geografii i kontynuując prace naszych mistrzów.
