Korpus HANOI na Wydziale Anglistyki służy do gromadzenia oraz analizy notatek tłumaczy – zarówno początkujących, jak i tych z wieloletnim stażem. Tworzy go zespół pod przewodnictwem dr Anny Jelec w celach edukacyjnych i badawczych.
Notatki tłumaczy ustnych lub konferencyjnych są przydatnym narzędziem wspierającym pamięć i pomagającym tłumaczom uchwycić sens przekładanej wypowiedzi. Tłumacze notują skrótowo to, co usłyszeli, a następnie przekładają na inny język. Dzięki notatkom są w stanie przetłumaczyć wypowiedzi trwające nawet 20 minut!
Jak to jest możliwe? Przede wszystkim zamiast spisywać drobnym maczkiem wszystko, co powiedział mówca, tłumacze strukturyzują wypowiedź, zapisując najważniejsze myśli w układzie schodkowym (od góry to, co najbardziej znaczące, niżej bardziej szczegółowe informacje), przy użyciu własnego kodu obejmującego symbole i skrótowce. Pisania notatek studenci uczą się na zajęciach ze strategii tłumaczeniowych i z notacji dla tłumaczy konferencyjnych. Już niedługo będą mogli samodzielnie sprawdzić, jakie robią postępy, dzięki Korpusowi HANOI (akronim od słów: Handwritten Notation of Interpreters), który jest tworzony na Wydziale Anglistyki i służy do gromadzenia oraz analizy notatek tłumaczy – zarówno początkujących, jak i tych z wieloletnim stażem, na przykład pracujących dla UE czy dla rządu RP. Inwestycja jest realizowana w ramach projektu „Cyfrowa Infrastruktura Badawcza dla Humanistyki i Nauk o Sztuce DARIAH-PL”.
– Profesor UAM Karol Bartkiewicz z Wydziału Fizyki zaprojektował algorytmy, które skanują odręczny zapis, analizują go, zamieniają na piksele i obliczają jego parametry. Korpus będzie zawierać repozytorium notatek online, wcześniej zeskanowanych i opisanych według poziomu zaawansowania. Student będzie mógł załadować swoje notatki i dowiedzieć się, w jakim stopniu są one podobne do notatek profesjonalnych tłumaczy. Korpus pokaże mu, na jakim etapie kształcenia się znajduje – informuje dr Anna Jelec, koordynatorka zespołu pracującego nad Korpusem HANOI.
Korpus będzie również służył badaczom zainteresowanym rolą notacji, tym, jak ona ewoluuje w miarę zdobywania wyższych kompetencji przez konkretną osobę.
– Notatki tłumaczy jako ucieleśnienie myśli są ciekawym przykładem tekstu. Nasz korpus natomiast jest jedynym w swoim rodzaju zbiorem notatek tłumaczy ustnych stworzonym w celach badawczych. Interesują nas strategie tłumaczy dotyczące tego, w jaki sposób dzielą strony, wykorzystują symbole oraz jak wiele tekstu zapisują. Badania naszego zespołu są nowatorskie i budzą zainteresowanie za granicą – kontynuuje dr Jelec.
Dla studentów i naukowców dostęp do korpusu będzie bezpłatny. Kwestie dostępu dla osób z zewnątrz lub dla firm zostaną uregulowane w końcowym etapie projektu, a więc w roku 2023. Dane pochodzące z korpusu nadają się między innymi do uczenia algorytmów sztucznej inteligencji rozpoznawania tekstu zapisanego ręcznie.
Projekt wymagał zakupu serwera z osprzętem, komputera i profesjonalnego skanera. Obecnie sprzęt już jest w użyciu, a zespół naukowy, wspierany przez Magdalenę Lewandowską, asystentkę administracyjną, zbiera i skanuje materiały oraz wyszukuje parametry notatek ciekawe do analizowania. Jednocześnie dwóch informatyków tworzy platformę online dla użytkowników bazy korpusu. Nad realizacją wszystkich działań w ramach projektu Dariah.pl czuwa prof. UAM Katarzyna Klessa.
Projekt (POIR.04.02.00-00-D006/20) będzie realizowany do końca 2023 roku, ale już teraz osoby zainteresowane skorzystaniem z opracowywanej infrastruktury mogą szukać kontaktu pod adresem: dariah@amu.edu.pl.
Zobacz też: Prof. Karpiński. DARIAH-PL Multico na światowym poziomie
