Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu (BUP) jest jednostką ogólnouczelnianą UAM i pełni funkcję ogólnodostępnej biblioteki naukowej. Została zorganizowana w gmachu istniejącej od 1902 roku Kaiser Wilhelm Bibliothek i na podstawie jej księgozbioru, a uroczystego otwarcia dokonano 1 października 1919 roku. Tym samym od ponad 105 lat Biblioteka, od początku nazywana Uniwersytecką, pełni funkcję biblioteki uczelnianej, służąc najpierw Wszechnicy Piastowskiej, późniejszemu Uniwersytetowi Poznańskiemu, a od lat pięćdziesiątych XX wieku stanowiąc jednostkę organizacyjną UAM.

Misją BUP jest wspieranie procesów badawczych i dydaktycznych realizowanych w uczelni, co przekłada się na organizowanie warsztatu naukowo-dydaktycznego UAM poprzez gromadzenie, opracowanie, przechowywanie, ochronę i udostępnianie materiałów bibliotecznych. Biblioteka gromadzi i udostępnia zasoby tradycyjne, jak również pozyskuje elektroniczne źródła informacji i organizuje do nich dostęp – zarówno licencjonowany, jak i tzw. otwarty (open access). Oferuje wiele usług ułatwiających korzystanie z jej zasobów, a także udostępnia zbiory innych bibliotek krajowych i zagranicznych drogą wypożyczeń międzybibliotecznych.

Jako jednostka UAM, Biblioteka Uniwersytecka działa przede wszystkim na rzecz pracowników, doktorantów i studentów macierzystej uczelni. Jednakże przynależąc do Poznańskiej Fundacji Bibliotek Naukowych, udostępnia swoje zbiory również członkom społeczności innych poznańskich uczelni i instytucji naukowych. Ponadto od początku swojego istnienia BUP ma charakter publiczny – z jej zasobów, na określonych zasadach, mogą korzystać wszystkie zainteresowane osoby. 

Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, będąc największą biblioteką naukową w Polsce północno-zachodniej, odgrywa istotną rolę w otoczeniu jako placówka nauki i kultury, instytucja ważna w regionie i kraju. To jedna z kilkunastu bibliotek z podlegającym szczególnej ochronie Narodowym Zasobem Bibliotecznym, w którego skład wchodzą unikatowe zbiory o wyjątkowej wartości i znaczeniu dla dziedzictwa narodowego. Dumą BUP są także bogate, budowane z pietyzmem i znawstwem, zbiory specjalne, których niektóre kolekcje należą nie tylko do narodowego, ale i europejskiego dziedzictwa. Od ponad 20 lat Biblioteka digitalizuje szczególnie wartościowe zasoby własne, udostępniając je w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej, a od 2025 roku będzie to czynić na własnej platformie cyfrowej Mirabilium Collectio, budowanej ze środków pozyskanych w ramach programu regionalnego FEW 2021-2027. 

Dostosowując się do tego, jak współcześnie ujmowane są rola i funkcje biblioteki akademickiej, BUP realizuje cały szereg zadań wykraczających poza zakres tradycyjnie przypisywanych bibliotece czynności. Należą do nich: ochrona narodowego i regionalnego zasobu bibliotecznego, tworzenie zasobów cyfrowych oraz prowadzenie działalności informacyjnej, bibliograficznej, bibliometrycznej, dydaktycznej i szkoleniowej. Są to również zadania z obszaru informacji naukowej i wspierania procesów zarządzania nauką. Biblioteka administruje pierwszym w Polsce repozytorium instytucjonalnym AMUR, Platformą Otwartych Czasopism Naukowych UAM – PRESSto, Bazą Wiedzy UAM, organizuje i rozwija działania związane z otwartą nauką i otwartymi danymi badawczymi, współtworzy Centrum Naukometryczne. 

Jako biblioteka naukowa BUP prowadzi działalność badawczą i wydawniczą, uczestniczy w realizacji projektów, organizuje konferencje i seminaria naukowe. Prowadzi działalność popularyzatorską i promocyjną oraz kulturotwórczą, aktywnie włączając się w realizację tzw. trzeciej misji uniwersytetu przez szeroką współpracę z otoczeniem, zarówno na poziomie lokalnym, regionalnym, jak i ogólnokrajowym czy międzynarodowym. 

W kolejnym, 106. roku swojej działalności Biblioteka Uniwersytecka zamierza kontynuować realizację projektów dotyczących cyfryzacji zbiorów, w tym budowy cyfrowej platformy zbiorów specjalnych, a także implementację nowego systemu bibliotecznego Alma. Przed nami prace związane z ewaluacją jakości działalności naukowej. Nie zabraknie wyzwań w obszarze zwiększania dostępności gmachu Biblioteki i tworzenia nowych przestrzeni dla użytkowników. Aktualne pozostaną zabiegi o nowy magazyn biblioteczny, który oby nie pozostał w sferze marzeń. 

Poza wszystkim działalność Biblioteki musi wspierać realizację celów strategicznych uczelni i wpisywać się w nie. Potrzebujemy, jak dotąd, efektywnie zarządzać różnorodnością, z którą mamy do czynienia w obecnej, pełnej wyzwań rzeczywistości. Naszym przeznaczeniem jest więc ciągła zmiana i dalszy rozwój. A te możliwe są dzięki ludziom. Bo Biblioteka to nie tylko przestrzeń, zasoby i usługi. Biblioteka to ludzie. 

zob. Struktura Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu

Czy wiesz, że:

• Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu to wiodąca biblioteka naukowa Wielkopolski,

• budynek Biblioteki, usytuowany przy ulicy Ratajczaka, jest najstarszym z gmachów uniwersyteckich w Poznaniu (powstał w latach 1898-1902) i jedynym, który nieprzerwanie pełni swoją pierwotną funkcję,

• w zabytkowych wnętrzach BUP można znaleźć przestrzenie sprzyjające nauce i namysłowi, skorzystać z bogatego księgozbioru i napić się dobrej kawy (kawiarenka samoobsługowa),

• Biblioteka Uniwersytecka jest wydawcą rocznika „Biblioteka” oraz współwydawcą „Zeszytów Komiksowych” (wraz z Instytutem Kultury Popularnej), posiada także własną księgarnię internetową,

• Biblioteka aktywnie włącza się w organizowanie wydarzeń na rzecz promocji nauki, literatury, czytelnictwa i sztuki,

• w Bibliotece od 1996 roku organizowany jest Poznański Przegląd Książki Naukowej, prezentujący publikacje naukowe wydane w danym roku przez poznańskie oficyny wydawnicze, 

• przez cały rok można podziwiać wystawy prezentujące sylwetki znamienitych twórców oraz ich zróżnicowaną działalność, cenne i rzadkie materiały z bibliotecznych zbiorów czy prace wykonane przez studentów UAM lub UAP,

• Biblioteka Uniwersytecka co roku włącza się w obchody Ogólnopolskiego Tygodnia Bibliotek oraz Nocy Muzeów,

• w Bibliotece Uniwersyteckiej od 2016 roku działa Dyskusyjny Klub Książki,

• BUP posiada największe zbiory komiksowe w Polsce (ponad 28 tys. wol.),

• w zbiorach Biblioteki zidentyfikowano 27 pozycji z prywatnego księgozbioru braci Grimm, które dotąd uznawano za zaginione,

• Biblioteka realizuje liczne projekty, m.in. „Mirabilium Collectio. Cyfrowa platforma zbiorów specjalnych Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu”, którego celem jest stworzenie platformy, digitalizacja i udostępnienie najcenniejszych kolekcji zbiorów specjalnych UAM, 

• w BUP trwa właśnie wdrażanie nowego zintegrowanego systemu bibliotecznego Alma, który zostanie uruchomiony we wrześniu 2025 roku.