Na dobre kształcenie akademickie składa się obecnie wiele istotnych elementów. Zasadniczymi, w mojej opinii , są: 1) właściwe zdefiniowanie efektów kształcenia wraz z opisem sylwetki absolwenta danego kierunku studiów, 2) właściwie skonstruowany program kształcenia, zawierający odpowiednio dobrane i logicznie ułożone moduły, które umożliwią osiągnięcie przez studenta założonych efektów kształcenia, oraz 3) dobra realizacja programu kształcenia, gwarantująca  uzyskanie wszystkich zaplanowanych dla danego kierunku studiów celów.

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu od lat prowadzi intensywne działania, których celem jest doskonalenie każdego z tych powyższych elementów.  W tym roku akademickim zaproponowaliśmy nowe narzędzie doskonalące trzeci z ww. komponentów. Chcemy, aby nasze programy kształcenia były coraz lepiej realizowane, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone na jak najwyższym poziomie, by nauczyciele akademiccy czerpali satysfakcję z ich prowadzenia, a studenci wynosili z nich jak najwięcej. Dobre akademickie kształcenie  obejmuje bowiem zarówno wysoki poziom merytoryczny zajęć jak i ich doskonałość dydaktyczną. Oczywiście niezwykle ważna jest także odpowiednia organizacja procesu kształcenia, o którą dba w sposób ciągły cały „pion dydaktyczny“ z prorektorem ds. kształcenia oraz prodziekanami ds. studenckich na czele.

Czytaj też: Dobre perspektywy dla UAM

Na wartość merytoryczną zajęć wpływ mają przede wszystkim poziom uprawianych przez nauczycieli akademickich badań naukowych oraz właściwy, zgodny z zainteresowaniami i aktywnością naukową, przydział  przedmiotów poszczególnym pracownikom naukowo-dydaktycznym. Jednak wszyscy, nawet najlepsi uczeni, osoby o niezwykle szerokiej i najbardziej aktualnej wiedzy, muszą posiadać umiejętności nauczania. Sam talent dydaktyczny, niewątpliwie bardzo potrzebny, już nie wystarcza.

Doktorantów, którzy rozpoczynają „przygodę” z dydaktyką akademicką podczas studiów III stopnia, chcemy przygotować do tej działalności w ramach tzw. kształcenia psychopedagogicznego, realizowanego na pierwszym roku studiów doktoranckich.  Wtedy przekazujemy im podstawową wiedzę o metodach pracy dydaktycznej oraz kształtujemy umiejętności pracy ze studentami. Staramy się, poprzez warsztatowy charakter zajęć wykształcić postawy właściwe dla nauczyciela akademickiego. 

Kształcenie studentów to praca, która wymaga ciągłego doskonalenia się, poszukiwania nowych jej form, doskonalenia metod pracy. UAM stworzył więc w tym roku akademickim nowy instrument sprzyjający podnoszeniu kompetencji dydaktycznych swoich nauczycieli akademickich - w Radzie ds. Jakości Kształcenia UAM powstała inicjatywa utworzenia Warsztatów Dydaktycznych UAM.  Właśnie przeprowadzamy w formie programu pilotażowego pierwszą ich edycję.

Warsztaty skierowane są do pracowników naukowo-dydaktycznych, dydaktycznych  i doktorantów naszego Uniwersytetu. Udział w zajęciach, zarówno w roli prowadzących jak i w roli ich uczestników wynika z potrzeby i dobrej woli osób zainteresowanych. Chcemy zachęcać i motywować pracowników i doktorantów do doskonalenia swoich umiejętności dydaktycznych. Naszym celem jest wyjście na przeciw ich rzeczywistym potrzebom. Adresatami warsztatów są wszyscy nauczyciele akademiccy, i ci będący na początkowym etapie swojej pracy i ci z dużym doświadczeniem. Przecież każdy z nas szuka co pewien czas dodatkowych inspiracji, nowych pomysłów i podpowiedzi ze strony koleżanek i kolegów. Każdy z nas ma także potrzebę podzielenia się nie tylko swymi doświadczeniami, ale także swoimi wątpliwościami, przedyskutowania ich w większym gronie, posłuchania, jak z podobnymi problemami radzą sobie inni. W przypadku uczelnianych warsztatów dydaktycznych niezwykle ważny jest fakt, że w seminariach biorą udział pracownicy różnych jednostek organizacyjnych Uczelni.  Najczęściej uczymy się od siebie wzajemnie i dyskutujemy o kwestiach dydaktycznych natury ogólnej – jak podnosić innowacyjność naszych zajęć, jak pobudzać intelektualnie studentów, jak ich aktywizować i motywować, jak się efektywnie ze studentami komunikować, jakie metody dobierać i skutecznie stosować je w naszej pracy. Jako organizatorzy mamy nadzieję, że te „ponadinstytucjonalne“ dyskusje zintegrują nas jako środowisko akademickie, także wokół problemów dydaktycznych.

Do  obecnie realizowanej edycji warsztatów zgłoszono następujące seminaria/kursy:

1. Ćwiczenia kreatywne - w ogóle i w glottodydaktyce (prof. Stanisław Jakóbczak, Instytut Kultury Europejskiej)
2. Dydaktyka akademicka w środowisku interkulturowym (mgr Anna Wiącek, dr Artur Kopka, Collegium Polonicum)
3. Efektywna komunikacja. Jak rozmawiać ze studentami ma zajęciach, aby dzięki tym dyskusjom uczyli się (dr Anna Basińska, Wydział Anglistyki)
4. Emisja i higiena głosu w pracy dydaktycznej (dr Joanna Piech-Sławecka, Wydział Pedagogiczno-Artystyczny w Kaliszu)
5. Hospitacje w szkole wyższej (dr Izabela Marciniak, Wydział Neofilologii)
6. Nauczanie, uczenie się i oceniania na zajęciach z Praktycznej Nauki Języka Obcego (dr Leonor Sagermann Bustinza, mgr Severine Pacholczyk, mgr Milena Moreno Jiménez, Wydział Neofilologii)
7. Ocenianie kształtujące w pracy dydaktycznej (prof. Iwona Piotrowska, dr Małgorzata Cichoń, Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych)
8. Prezentacja jako forma zaliczania zajęć (dr hab. Jakub Isański, Wydział Nauk Społecznych)
9. Przygotowanie grafiki bitmapowej (dr hab. Bogdan Hojdis, Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej)
10. Rozwijanie u studentów umiejętności krytycznego myślenia poprzez pracę z tekstem (prof. Krystyna Droździal-Szelest, mgr Mirosława Anna Domińska, Wydział Anglistyki)
11. Wikipedia w dydaktyce (dr Tomasz Raburski, Wydział Nauk Społecznych)
12. Współczesne prezentacje multimedialne (Power Point, Prezi) połączone z wyszukiwaniem informacji w środowisku cyfrowym (dr Konrad Dominas, Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej)
13. Wykorzystanie nowych technologii w pracy nauczyciela (mgr Katarzyna Radke, Szkoła Językowa UAM)

Po raz pierwszy spotkaliśmy się inaugurując Warsztaty Dydaktyczne UAM w poniedziałek 11 grudnia 2017 r.  Odbyły się wtedy trzy równoległe seminaria, w których uczestniczyło aktywnie prawie czterdzieści osób. Kolejne zajęcia odbywają się systematycznie w poniedziałki, aż do 9 kwietnia 2018 r. Harmonogram oraz opis proponowanych warsztatów dostępny jest na stronie internetowej  naszego Uniwersytetu w zakładce poświęconej jakości kształcenia.  Dydaktyczne poniedziałki UAM, bo tak te nowe działanie nazywamy, rozpoczynają się o godz. 17.15. Spotykamy się w salach wykładowych DS Jowita, a zgłoszenie udziału przyjmuje drogą mailową Biuro Rady ds. Jakości Kształcenia.

Niezmiernie cieszy fakt, że już na początku stycznia limit miejsc na większość warsztatów, także tych wielokrotnie powtarzanych, został wyczerpany. Zainteresowanie, także wśród pracowników naukowo-dydaktycznych innych poznańskich uczelni, przerosło pierwotne wyobrażenia  pomysłodawców i organizatorów. Dowodzi to dużej potrzeby przeprowadzania takich zajęć, które z pewnością będziemy w następnym roku akademickim kontynuować, poszerzając ich zakres i tematykę. Mamy nadzieję, że wiele naszych Koleżanek i Kolegów będących w tym roku uczestnikami zajęć zechce się w przyszłej edycji podzielić swoimi umiejętnościami i doświadczeniami i poprowadzi seminarium.

W tym miejscu należy podkreślić rolę Biura Rady ds. Jakości Kształcenia w przygotowaniu i realizacji Warsztatów Dydaktycznych UAM. Zespół kierowany przez dr Agnieszkę Kamisznikow z entuzjazmem podchwycił pomysł i z wielkim zaangażowaniem brał udział w pracach organizacyjnych oraz w samej realizacji zajęć.