Uznani prawnicy przyjechali do Poznania, by wziąć udział w konferencji “System ochrony praw człowieka w doświadczeniach Konstytucji RP. Aksjologia i praktyka ustrojowa” w Collegium Minus.
Zaproszenie na spotkanie przyjęła m.in. prof. Ewa Łętowska, Rzecznik Praw Obywatelskich w latach 1988-1992, Sędzia Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku, prof. Mirosław Wyrzykowski, również sędzia Trybunału Konstytucyjny w stanie spoczynku, prof. Adam Bodnar, Rzecznik Prawa Obywatelskich w latach 2015-2021, dr Piotr Kładoczny, Wiceprezes Helsinskiej Fundacji Prawa Człowieka, sędzia dr Michał Laskowski, wiceprezes Izby Karnej Sądu Najwyższego oraz sędzia Waldemar Żurek, ze Stowarzyszenia Sędziów “Themis”.
Prelegenci w swoich wystąpienia dotykali problemu zagrożenia praw człowieka przez system, który powinien je chronić. Mowa była na przykład o zjawisku “Ruling by Cheating” (rządzenie przez oszukiwanie), o casusie “wyborów kopertowych”, które pod znakiem zapytania postawiły legalność przetwarzania danych osobowych wyborców w Polsce; o ochronie praw jednostki w sytuacji braku Trybunału Konstytucyjnego; czy prawa sędziego do sądu.
Prof. Adam Bodnar wygłosił wykład o inwigilacji za pomocą systemu Pegasus. Sprawa bezprawnej inwigilacji i kontrolowania przez służby specjalne telefonów polityków opozycji i prawników poruszyła opinię publiczną, a mimo to nikt nie został pociągnięty do odpowiedzialności. - Gdy myślimy o Pegasusie nie możemy zapomnieć, że w pewnym sensie jest dodatkowym wypaczeniem w istniejącego systemu, który sam w sobie jest wadliwy. Druga perspektywa, o której trzeba pamiętać to brak mechanizmów odpowiedzialności w Polsce za różnego rodzaju nadużycia. Mamy do czynienia z pełnym podporządkowaniem służb specjalnych partii rządzącej.
Profesor postuluje zmiany legislacyjne w prowadzeniu mechanizmów nadzoru nad służbami i standardów dokonywania legalnej inwigilacji, które nie mogą być oderwane od reformy sądownictwa. Dla oceny nadużyć wobec indywidualnych osób będzie konieczna komisja śledcza w przyszłości, pociągnięcie do odpowiedzialności karnej sprawców, a także rekompensaty dla ofiar.
Wydarzenie zorganizowała Okręgowa Izba Radców Prawnych w Poznaniu przy wsparciu między innymi Zakładu Systemów Politycznych i Dziennikarstwa UAM. Konferencja odbyła się w ramach obchodów 40-lecia Samorządu Radców Prawnych.
