Prof. dr hab. Stanisław Puppel z UAM związany jest od 1966 roku, kiedy to podjął studia anglistyczne. Był jednym z pięciu pierwszych absolwentów pierwszego historycznego rocznika filologii angielskiej.
Po zakończeniu studiów summa cum laude to właśnie Instytut Filologii Angielskiej UAM stał się jego podstawowym miejscem pracy, gdzie w latach 1971-2002 był pracownikiem naukowo-dydaktycznym. W Instytucie tym przeszedł wszystkie szczeble kariery akademickiej. Tam też, pod kierunkiem prof. Jacka Fisiaka, uzyskał stopień doktora (1979) na podstawie rozprawy pt. Word stress in English and Polish, będącej jedną z pierwszych w Polsce prób zastosowania informacji leksykalnych w wyjaśnianiu zjawisk akcentuacyjnych. Następnie uzyskał stopień doktora habilitowanego (1987) na podstawie pierwszej w Polsce rozprawy poświęconej psychomechanice produkcji mowy, by w roku 1997 ostatecznie objąć stanowisko profesora zwyczajnego w tymże Instytucie.
Działalność naukową prof. Puppel na początku związał z językoznawstwem angielskim, w szczególności zaś z fonetyką i fonologią współczesnej angielszczyzny. Fascynacja językiem angielskim i polskim w ich warstwie dźwiękowej sprawiła, że we wczesnych stadiach swojej kariery naukowej i dydaktycznej poświęcił się fonologii i fonetyce tych języków w ramach rozwijanego ówcześnie intensywnie przez prof. Jacka Fisiaka językoznawstwa kontrastywnego angielsko-polskiego. Miał też szczęście pozostawać we wczesnym okresie swojej kariery akademickiej pod wpływem wielkich osobowości naukowych. Od swoich mistrzów i późniejszych kolegów, profesorów Jacka Fisiaka, Wiktora Jassema, Kazimierza Polańskiego, Petera Ladefogeda, Jana Cygana i Waldemara Martona otrzymał wzorce solidności naukowej i otwartej postawy na różne współzależności w obrębie szerokiego paradygmatu językoznawczego. Prof. Puppel jest współautorem pierwszego w Polsce i uznanego w świecie podręcznika do nauki wymowy polskiej dla cudzoziemców pt. A handbook of Polish pronunciation for English learners (dwa w pełni wyczerpane wydania miały miejsce w 1977 i 1979 roku), stanowiącego pokłosie jego bogatych doświadczeń związanych z nauczaniem fonii angielskiej i polskiej.
Polecamy również: prof. Jacek Fisiak kawalerem Królewskiego Orderu
Krąg zainteresowań naukowych prof. Puppla wykracza jednak poza językoznawstwo angielskie. Od wielu lat profesor zajmuje się psycholingwistyką, którą w latach 80. ubiegłego wieku wprowadzał do programu nauczania w Instytucie Filologii Angielskiej UAM, a od objęcia stanowiska kierownika Katedry Ekokomunikacji UAM do chwili obecnej szczególnie intensywnie rozwija rozważania ekolingwistyczne oraz komunikologię. Najnowszy kierunek zainteresowań prof. Puppla jest związany z tworzeniem podstaw teorii wizerunku w kontekście zjawiska odniesienia sukcesu lub poniesienia niepowodzenia przez komunikatora w mniej lub bardziej otwartej przestrzeni publicznej. Jest także zaangażowany w tematykę dotyczącą pochodzenia i ewolucji języka i komunikacji, której poświęcił unikatową i objętościowo monumentalną bibliografię. Jednocześnie rozpoczął serię publikacji na temat proponowanego przez niego zupełnie nowego podejścia do języka i komunikacji, przyjmującego za centralne zjawisko przepływu, które to podejście nazwał reolingwistyką.
Jednym z wiodących wątków uprawianych przez prof. Puppla jest podkreślanie istotnej funkcji tożsamościowej każdego języka narodowego czy etnicznego. Profesor stara się zaszczepić u swoich współpracowników i studentów świadomość równości wszystkich języków w perspektywie nie tylko porównawczej, lecz ekolingwistycznej. Zagadnieniu temu, omawianemu w ramach podejścia zwanego przez niego ekokratycznym, poświęcił szereg swoich artykułów. Trzeba także podkreślić, że pomimo doskonałej znajomości języka angielskiego, profesor nigdy nie zapomniał o tożsamościowo ważnej pozycji języka polskiego jako języka ojczystego, co nie zdarza się często wśród anglistów i co idzie na przekór dzisiejszym tendencjom faworyzującym język angielski jako język dyskursu naukowego. Zawsze też podkreśla, jak istotna jest mowa ojczysta dla tożsamości każdego komunikatora i dla istnienia danego języka naturalnego. Profesor zawsze powtarza, że prace naukowe współpracowników, jak i prace magisterskie studentów napisane w języku polskim są równie wartościowe jak te napisane w języku angielskim.
Prof. Puppel jest twórcą teorii translingwizmu i transkomunikacji, w której podkreśla znaczenie współistnienia wszystkich języków naturalnych, posiadających określone i zróżnicowane stopnie tężyzny i kontaktujących się z sobą w przestrzeni językowo-komunikacyjnej, którą nazywa globalną areną języków naturalnych. Podkreśla przy tym niekorzystną i często słabnącą pozycję wielu języków wobec dzisiejszego hegemona językowego, którym jest język angielski. Według prof. Puppla hegemonia języka angielskiego wynika z jego tzw. lingwopresji zewnętrznej wyrażanej w ekspansywnej jego podaży wspomaganej wydatnie przez tzw. lingwopresję wewnętrzną, organizowaną wewnątrz wspólnot przez różne gremia opiniotwórcze. Zjawisko to opisał prof. Puppel w artykule pt. „Interlingwalizm czy translingwalizm? Interkomunikacja czy transkomunikacja? Uwagi w kontekście współistnienia języków naturalnych w ramach globalnej wspólnoty kulturowo-językowo-komunikacyjnej” (2007).
Niezwykle istotną dla całości naukowego dorobku ekolingwistycznego profesora jest także koncepcja transkomunikatora rodzimego, a więc użytkownika zasobów języka rodzimego, zdolnego do transkulturowego, transjęzykowego, transetnicznego i transkomunikacyjnego funkcjonowania w szerokiej i zmiennej przestrzeni kulturowo-językowo-komunikacyjnej. Koncepcja ta stanowi twórcze poszerzenie przestarzałego już pojęcia tzw. native speakera i umieszcza użytkownika języka w trzech podstawowych porządkach komunikacyjnych: ustnym, graficznym i hybrydowym. Tak więc, jak wskazują liczne publikacje jubilata, zainteresowania naukowe profesora ewoluowały od fonologii i fonetyki kontrastywnej angielsko-polskiej, którymi zajmował się zarówno w pracy magisterskiej (poświęconej sylabie), rozprawie doktorskiej (poświęconej akcentowi wyrazowemu) jak i rozprawie habilitacyjnej (pierwszej w Polsce publikacji poświęconej zagadnieniu psychomechaniki produkcji mowy), poprzez dalsze prace psycholingwistyczne do ekolingwistyki, reolingwistyki, komunikologii i teorii wizerunku.
Ponad 45 lat pracy prof. Puppla w UAM wypełniały nie tylko badania naukowe, ale także niezwykle udana i pełna pasji praca dydaktyczna. W świecie i w Polsce żyje całkiem spora gromadka osób (86) z tytułem licencjata filologii, (240) z tytułem magistra filologii oraz (29), które pod jego kierunkiem uzyskały stopień doktora a także spora grupa osób ze stopniem doktora (26), których rozprawy jubilat recenzował. Wychowankowie i współpracownicy profesora zawsze cenili jego otwartość na wszelkie innowacje w nauce i wiedzą, że zawsze mogą liczyć na jego wsparcie. Profesor stale zachęca do nieustannych poszukiwań i unikania, jak twierdzi, niekorzystnego dla rozwoju naukowego każdego badacza zamykania się jedynie w wąskich specjalizacjach.
Podczas swojej długoletniej pracy zawodowej profesor był m.in. kierownikiem Zakładu Akwizycji Języka IFA UAM (1995-2002), prodziekanem Wydziału Neofilologii UAM(1990-1996), dziekanem Wydziału Neofilologii UAM (1996-2002), założycielem i kierownikiem Katedry Filologii Angielskiej w WSP w Olsztynie, organizatorem i opiekunem Zakładu Filologii Angielskiej w Instytucie Pedagogiczno-Artystycznym UAM w Kaliszu (1998-2002), wieloletni z-ca przewodniczącego Komitetu Głównego Olimpiady Języka Angielskiego, której przyświecało zaproponowane przez jubilata motto: Lepsza znajomość języków obcych jednym z głównych warunków zbliżenia między narodami. Jest też pomysłodawcą, założycielem i kierownikiem unikatowej Katedry Ekokomunikacji UAM, którą prowadzi nieprzerwanie od 2002 roku. Może być śmiało uważany za założyciela poznańskiej szkoły ekolingwistyki.
W ramach obchodów 70-tych urodzin prof. Stanisława Puppla 15 maja 2017 roku odbyła się uroczystość w Sali Lubrańskiego. Jubilat spotkał się z władzami UAM, najbliższymi współpracownikami, przyjaciółmi, doktorantami oraz studentami. Zgodnie z dobrą tradycją akademicką, z okazji jubileuszu powstał tom Scripta Neophilologica Posnaniensia, czasopisma, które jubilat założył w 80. rocznicę powstania uniwersytetu poznańskiego. Tom ten został poświęcony w całości prof. Stanisławowi Pupplowi, a znalazła się w nim cała gama interdyscyplinarnej różnorodności naukowej, tak bardzo przez profesora cenionej.
dr Marta Koszko
dr Kinga Kowalewska
prof. Joanna Puppel
dr Emilia Wąsikiewicz-Firlej
Elwira Wilczyńska
