Na przełomie listopada i grudnia na poznańskim osiedlu Łacina odbyły się konsultacje społeczne w sprawie zagospodarowania tamtejszego placu miejskiego. Sondaż przeprowadzony został na zlecenie Urzędu Miasta przez studentów z Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa pod kierunkiem prof. UAM Pauliny Pospiesznej. Pani profesor jest kierowniczką projektu, który bada innowacje demokratyczne w polityce lokalnej miasta.
– W ostatnich latach obserwujemy duże zmiany, jakie zachodzą w społeczeństwach. Powinny one iść w parze z rozwojem demokracji. Zakłada się, że w przyszłości, aby odpowiedzieć na potrzeby społeczeństw, konieczne będzie łączenie różnych perspektyw i metod typowych dla demokracji reprezentatywnej, ale również partycypacyjnej i nowego nurtu demokracji deliberatywnej. Podstawy tych dwóch ostatnich zakładają większe zaangażowanie społeczności w proces podejmowania decyzji po to, aby demokracja działała sprawniej – tłumaczy prof. Pospieszna.
Naukowczyni jest kierowniczką dwóch grantów badawczych finansowanych z funduszy NCN, które dotyczą innowacji demokratycznych. Na potrzeby realizacji tych projektów zawiązała się grupa badawcza Innowacje Demokratyczne. Pierwszy projekt, „Deliberatywne innowacje w Europie Środkowo-Wschodniej – panaceum na demokrację w kryzysie? (DelibDemCEE)” próbuje opisać metody, które usprawnią demokrację i pozwolą na przezwyciężenie kryzysu, w którym obecnie się znajduje. Politolodzy obserwują zmniejszający się od lat odsetek obywateli zainteresowanych życiem publicznym, uczestniczących w wyborach czy protestach, podejmujących aktywność w internecie.
Elementem projektu jest nawiązana przez prof. Pospieszną współpraca z badaczami z Polski i zagranicy, a także praktykami: przedstawicielami samorządu lokalnego i organizacji pozarządowych.
– W ramach grantu szukaliśmy możliwości badania różnych form innowacyjnych w demokracjach, ale także chcieliśmy dzielić się swoimi doświadczeniami, oferując pomoc praktykom pracującym nad ulepszeniem demokracji na szczeblu lokalnym.
Na jednej z takich konferencji – będącej forum wymiany doświadczeń badaczy i praktyków – naukowczyni z WNPiD spotkała się z przedstawicielkami Gabinetu Prezydenta Miasta Poznania. Panie Agata Przybylak i Monika Borowicka-Prewicz zwróciły się do niej z prośbą o pomoc w przeprowadzeniu konsultacji społecznych na jednym z poznańskich osiedli, w których przygotowaniu udział wzięliby też studenci.
Tak więc na osiedlu Łacina splotły się interesy przedstawicieli UMP, badaczy z UAM i społeczności lokalnej silnie zintegrowanej wokół parafii. Tamtejszy proboszcz, ks. Radek Rakowski, społecznik z zamiłowania, zabiegał, aby decyzja o przeznaczeniu placu podjęta została głosami wszystkich mieszkańców. Wychodząc naprzeciw tym postulatom, naukowczyni zaproponowała dwa narzędzia: sondaż uliczny i dyskusje z mieszkańcami metodą world café. Pozostało jeszcze zachęcić do udziału samych studentów.
– Dzięki wsparciu prodziekana WNPiD prof. UAM Szymona Ossowskiego udało nam się otworzyć przedmiot fakultatywny partycypacja obywatelska w praktyce, w ramach którego studenci mieli możliwość uczestniczenia w konsultacjach na Łacinie. Uruchomiliśmy też projekt „Staż na starcie”, w ramach którego dołączyło do nas 24 studentów z kierunków takich jak dziennikarstwo, politologia, zarządzanie państwem, bezpieczeństwo narodowe itp.
Konsultacje zostały zaplanowane i przeprowadzone w całości przez studentów pod kierunkiem prof. Pospiesznej i dwóch członków zespołu: Magni Szymaniak-Arnesen i Weroniki Kędzi. Na początku listopada był to sondaż uliczny, który został uzupełniony o elektroniczną ankietę. Pytania dotyczyły preferencji mieszkańców i ich oczekiwań odnośnie do placu. Następnie odbyły się konsultacje metodą world café. Jest to jedna z metod warsztatowych często wykorzystywana w konsultacjach społecznych i polegająca na dyskusjach odbywających się w ramach stolików tematycznych. Rozmowy odbyły się na początku grudnia.
zob. też Natalia Różycka. Logopedzi mają głos
W sumie w konsultacjach wzięły udział 1722 osoby, z czego aż do 961 ankietowanych studenci dotarli osobiście. Znaczna większość respondentów, bo aż 95%, zadeklarowała, że zależy im na zagospodarowaniu placu, ponieważ takiej przestrzeni brakuje w tej części Poznania. Jeśli zaś chodzi o bardziej konkretne wskazania, to zdaniem mieszkańców powinien on być przestrzenią zieloną z zachowaniem rosnących tam drzew i bez zbędnych form architektonicznych, z wydzieloną strefą przeznaczoną do rekreacji, z uwzględnieniem potrzeb dzieci, osób starszych i pupili. Raport z przeprowadzonych konsultacji jest opracowywany przez zespół prof. Pospiesznej oraz studentów i będzie dostępny na stronie UMP.
Studenci WNPiD wezmą udział w kolejnym etapie prac nad rewitalizacją placu na osiedlu Łacina. Będzie to konkurs organizowany przez Wydział Urbanistyki i Architektury UMP adresowany do studentów czterech poznańskich uczelni wyższych i polegający na przygotowaniu projektu modernizacji.
Grupa badawcza Innowacje Demokratyczne będzie też uczestniczyć w realizacji kolejnego grantu prof. Pospiesznej „Zintegrowanie procesów deliberacyjnych a ich wpływ. Wnioski z europejskiej fali paneli obywatelskich”. Już dziś naukowczyni zaprasza badaczy i studentów WNPiD i wydziałów pokrewnych do przyłączenia się do badań.
