Centrum Badań nad Partycypacja Kobiet w Przestrzeni Publicznej UAM było jednym z partnerów konferencji zatytułowanej ,,Doskonałość naukowa nie ma płci’’. Nazwa konferencji pochodzi od długofalowego programu realizowanego przez Akademię Młodych Uczonych PAN. Na spotkaniu nie zabrakło wybitnych naukowczyń i naukowców z całej Polski, a jego miejscem był Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa.
Aby zrozumieć ideę spotkania trzeba i należy przypomnieć, że AMU PAN prowadziła w ostatnich latach działania na rzecz kobiet w nauce organizując m.in. cykl spotkań „Zostań Badaczką”. Kolejną inicjatywą młodych uczonych jest długofalowy program pod hasłem „Doskonałość naukowa nie ma płci”. Jego inicjatorki i inicjatorzy chcą zwrócić uwagę środowiska na istniejące dysproporcje między kobietami i mężczyznami w nauce oraz potrzebę wypracowania metod, które pozwolą te dysproporcje zmniejszać.
W poznańskim spotkaniu wzięli udział między innymi: prof. Teresa Zielińska, członkini Rady NCN w latach 2018-2022, prof. Zbigniew Błocki, dyrektor NCN, dr Anna Knapińska z OPI i prof. Marek Kwiek, dyrektor Centrum Studiów nad Polityką Publiczną oraz prorektorka UAM Katarzyna Dziubalska Kołaczyk.
- Namysł nad koniecznością wyrównywania szans ze względu na płeć pojawił się już sześć lat temu, w chwili, w której startował program ,,Gdy nauka jest kobietą’’. Program zainicjowany przez poprzedniego rektora UAM, prof. Andrzej Lesickiego – przypomniała obecna rektorka UAM prof. Bogumiła Kaniewska. – Dzięki temu programowi udało nam się zdiagnozować wiele zjawisk na uniwersytecie stanowiących problem dla kobiet, ale także dla naukowców, którzy rozpoczynają swoje życie naukowe.
Profesor Kaniewska stwierdziła też, że cieszy ją podejmowanie refleksji nad doskonałością naukową w postaci rzeczowej, merytorycznej debaty. – To dzięki niej doskonałość naukowa będzie jeszcze doskonalsza – dodała.
Pierwszą z prelegentek była prof. Teresa Zielińska, jedna z twórczyń raportu NCN ,,Oczami naukowców – równość w nauce.’’ Profesorka omawiając wyniki badań zwróciła uwagę na wiele aspektów mających wpływ na nierówność naukową płci. Mówiła choćby o tym, że kobiety znacznie częściej niż mężczyźni nie występują o granty. Wszystko to z obawy o niewystarczający dorobek naukowy. Znacznie częściej występuje też u nich brak wiary w sukces, za to częściej chcą być kierownikami projektów. Z kolei mężczyźni wolą pracować w zespołach badawczych niż nimi kierować. Powodem jest biurokracja.
Według raportu, kobiety naukowczynie zwracają uwagę na dysproporcję płac, utrudnianie awansu, nieproporcjonalne obciążanie obowiązkami dydaktycznymi i administracyjnymi oraz pomijanie tytułów naukowych w sytuacjach formalnych i nieformalnych. Nadal zdaniem respondentek w pracy występuje często mobbing, zachowania noszące znamiona molestowania seksualnego, dyskryminujące słownictwo czy nadmierne obciążanie obowiązkami osób bezdzietnych a także stosowana wobec nich przemoc werbalna.
Skarżą się i mężczyźni. Tutaj na pierwszy plan wysuwa się wykluczanie ze względu na płeć (programy naukowe skierowane wyłącznie do kobiet), wprowadzenie parytetu płci, łatwiejszy awans kobiet naukowczyń i ich uprzywilejowane traktowanie. Naukowcy skarżą się też na brak zrozumienia dla działań równościowych w odniesieniu do płci męskiej, mobbing, molestowanie czy… obciążanie pracami fizycznymi.
Bardzo ciekawe wystąpienie miał prof. Marek Kwiek, który omówił między innymi sporą część pracy pt: ,,Badanie 25 000 polskich naukowców: co wiemy o różnicach między kobietami i mężczyznami?”. Temat został zrealizowany dzięki wiedzy dotyczącej naukowców, którzy publikują.
- Polska jest krajem wyjątkowym. Niemal połowa wszystkich dzisiaj publikujących to kobiety – mówił prof. Kwiek. – To szokujące, szczególnie w zestawieniu np. z Niemcami, Austrią czy Szwajcarią, gdzie funkcjonują tradycyjne humboldtowskie systemy, w których generalnie kobiety mają mało do powiedzenia. Kobiet w nauce jest coraz więcej i będzie więcej. To wyraźnie widać, a zmiany określiłbym słowem ,,tektoniczne’’.
W programie wydarzenia znalazło się także przedstawienie Planów Równości Płci opracowanych przez jednostki badawcze i przykłady akcji promocyjnych prowadzonych w Polsce i Europie, których celem jest wyrównywania szans kobiet i mężczyzn w nauce.
W ciągu dnia do prelegentek_ów i dyskutantek_ów dołączyli też prof. UAM dr hab. Iwetta Andruszkiewicz z Centrum Badań nad Partycypacją Kobiet w Przestrzeni Publicznej UAM oraz prof. Robert Kmieciak, Rzecznik Praw i Wolności Akademickich UAM.
Czytaj też: Prof. Iwetta Andruszkiewicz. Prowadzę
