Rektor na dzisiejsze czasy powinien mieć poczucie służby uniwersytetowi, mieć wizję jego rozwoju oraz odwagę w jej urzeczywistnianiu - pisze w swej opinii prof. Agnieszka Cybal-Michalska odpowiadając na pytanie Życia Uniwersyteckiego: Jaki powinien być rektor nowej kadencji?
Wielokontekstowe przemiany społeczno-kulturowe, specyfika jakościowo nowych przekształceń w relacjach pomiędzy globalnością a lokalnością, społeczeństwem a podmiotem, instytucją a jednostką, oraz powiązań między nimi, nie pozostaje bez znaczenia dla jakości rozważań na temat misji i posłannictwa uniwersytetu jako instytucji szczególnej.
O wartości debaty na wyróżniony temat świadczy fakt, że nie jest ona wolna od ożywionego oglądu wielości podejść na temat aktualnej kondycji i przyszłości uniwersytetu. Źródłem debaty na ten temat są zmiany w otoczeniu prawnym szkolnictwa wyższego, oczekiwania wspólnot akademickich i potrzeby „zgłaszane” przez (globalizujące się) społeczeństwo.
Rektor na dzisiejsze czasy powinien mieć poczucie służby uniwersytetowi, mieć wizję jego rozwoju oraz odwagę w jej urzeczywistnianiu. Odpowiedzialności osoby pełniącej funkcję rektora upatruję w kontynuacji dotychczasowych działań świadczących o: aktywnej roli uniwersytetu, dbałości o jego wizerunek i zwróceniu się ku budowaniu dobrej marki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza jako partnera współtworzącego Uniwersytet Europejski (EPICUR) i uczelni badawczej.
W tym sensie o doniosłości naszej Almae Matris w drugim stuleciu naszej pięknej historii będą świadczyły starania rektora na rzecz rzetelności prowadzenia badań naukowych na światowym poziomie, dbałość o najwyższą jakość kształcenia przyszłych elit, pomnażanie dobra akademickiego, szkół dziedzinowych, wydziałów i rozwijanych dyscyplin, zachowanie równowagi pomiędzy jednostkami nowej struktury wewnątrzuczelnianej, otwartość na otoczenie oraz profesjonalne zarządzanie sprzyjające umacnianiu dojrzałej uniwersyteckiej demokracji i kolegialnej samorządności.
Rektor jako primus inter pares, powinien mieć wpływ na procesy tożsamościowe środowiska akademickiego. Prospołeczność w strategicznym zarządzaniu uczelnią można uznać za główną oś narracji budowania przyszłości uniwersytetu. Postawione zadanie wymaga od rektora koncentracji na wspólnocie akademickiej, jej potencjale i oczekiwaniach. Rektorowaniu powinna zawsze towarzyszyć odpowiedzialność, troska o dobro całej społeczności akademickiej, podporządkowanie swoich działań normom etycznym, jak również stanie na straży, aby działania wszystkich środowisk tworzących wspólnotę uniwersytetu oparte były na akademickim zestawie wartości i norm współżycia społecznego.
Realizacja Trzeciej Misji pozwala na ujmowanie społecznej odpowiedzialności uniwersytetu w kategoriach strategicznego procesu zarządzania nią. Wizja rozwoju uniwersytetu odnosząca się do długiego horyzontu czasowego powinna odzwierciedlać oczekiwania wspólnoty Uniwersytetu i jego społecznego otoczenia. Tym samym pełnienie funkcji rektorskiej wiąże się ze świadomością, z którymi podmiotami uniwersytet powinien posiadać bezpośrednio (ale też pośrednio) relacyjny charakter. Wskazuję tym samym na dualny charakter zobowiązań uniwersytetu wobec otoczenia wewnętrznego (kadra nauczycieli akademickich, sektor pracowników administracyjnych, wspólnota doktorantów i studentów) oraz zewnętrznego (organa doradcze lub nadzorcze funkcjonujące w otoczeniu prawnym szkolnictwa wyższego, struktury: KRUP i KRASP, organa władz centralnych, regionalnych i lokalnych, kandydaci na studia, absolwenci uczelni, społeczność regionalna, pracodawcy, uczelnie wyższe krajowe i zagraniczne).
Sprawowanie władzy rektorskiej świadczy wówczas o spójności i ciągłości wspólnoty akademickiej, jej rozwoju na arenie krajowej i międzynarodowej (pozostawiając coraz wyraźniejszy ślad obecności w światowych rankingach) oraz możliwości jej współdziałania z otoczeniem zewnętrznym.
Skuteczne zarządzanie jest najważniejszym procesem w każdej instytucji, a doświadczenie w pełnieniu funkcji zarządczych obok wysokiej kultury osobistej jest elementem kluczowym, jeśli mamy – jako uniwersytet – odnieść kolejne sukcesy.
Czytaj też: Prof. Przemysław Wojtaszek. Licence to dream
