Stulecie wywalczenia praw wyborczych dla kobiet w Polsce skłania do refleksji na temat miejsca i roli tej części społeczeństwa w przestrzeni publicznej. Z tej okazji 15 - 16 października w Instytucie Kultury Europejskiej UAM w Gnieźnie odbyła się konferencja naukowa pt. „Samodzielność i wspólnota”, która została poświęcona rocznicy stulecia praw wyborczych kobiet.
Odzyskanie suwerenności państwowej w 1918 roku było jednocześnie ważnym etapem budowania społeczeństwa polskiego z uwzględnienie obydwu płci. W dekrecie Naczelnika Państwa, Józefa Piłsudzkiego o ordynacji wyborczej zapisano: art. 1. „Wyborcą do Sejmu jest każdy obywatel Państwa bez różnicy płci” oraz art. 7. „Wybieralni do Sejmu są wszyscy obywatele państwa posiadający czynne prawo wyborcze”. Stulecie wywalczenia praw wyborczych dla kobiet w Polsce skłania do refleksji na temat miejsca i roli tej części społeczeństwa w przestrzeni publicznej.
Spotkanie otworzyła Prorektor ds. kształcenia prof. Beata Mikołajczyk, która zaprezentowała program uniwersytecki pod nazwą „Gdy nauka jest kobietą”.
- Należy stworzyć świetne warunki pracy naukowcom i naukowczyniom. Natomiast warto zwrócić uwagę na specyfikę pań, które pracują w zawodzie naukowczyni, a także tych pań, które tę naukę organizują, np. pracując w administracji. Jesteśmy osobami, które wykonują poza swoją rolą zawodową, role społeczne, które są nam przypisane. Nasz Uniwersytet chcę określić w jaki sposób dostosować warunki pracy w naszej uczelni do budżetu naszych pracowniczek, w tym doktorantek i studentek - podkreśliła.
Podczas paneli dyskusyjnych poruszono m.in. sytuację kobiet na rynku pracy, prawo do naukowej kariery czy rolę mężczyzn wspierających walkę Polek o prawa wyborcze. Uczestnicy konferencji rozmawiali zarówno o historii, jak i o wyzwaniach współczesności.
Czytaj też: X Debat Akademickich za nami. Podsumowanie wideo
- Dyskusja miała miejsce zarówno w kontekście przemian historycznych, jak i w kontekście wyzwań, zagrożeń, obaw, utopii, antyutopii współczesności. W tym pierwszym ujęciu mówiłyśmy o ruchach sufrażystek na świecie/w Europie/Polsce/regionach, odzyskiwaniu pamięci o zapomnianych aktywistkach działających na rzecz prawa wyborczego kobiet. W drugim ujęciu, akcentującym współczesność, zwróciłyśmy uwagę na to, jak faktycznie w polityce reprezentowane są interesy kobiet, jak rozumiane jest dobro kobiet i dlaczego kobiety aktywizują się w przestrzeni publicznej, lub pozostają bierne – mówiła prof. Grażyna Gajewska, organizatorka konferencji.
W ramach wydarzeń towarzyszących spotkaniu, w Instytucie Kultury Europejskiej można było zobaczyć dwie wystawy. Pierwsza z nich miała swoją premierę podczas sympozjum i dotyczyła materiałów archiwalnych, będących efektem prac nad projektem „Mądrość, Odwaga i Entuzjazm. Pierwsze uczone Uniwersytetu Poznańskiego (1919-1939)”. Celem projektu w kontekście dwóch rocznic - 100-lecia uzyskania przez Polki praw wyborczych oraz 100-lecia UAM – jest odnalezienie śladów i materiałów, przypomnienie biografii, udokumentowanie spuścizny oraz zachowanie pamięci o pierwszych badaczkach i uczonych okresu międzywojennego, które współtworzyły Uniwersytet Poznański. Wśród zdjęć znajdujących się na wystawie można było zobaczyć portrety m.in. Ludwiki Dobrzyńskiej – Rybickiej, filozofki i dyrektorki Biblioteki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk czy Aleksandry Smokiewiczówny, chemiczki oraz wirtuozki fortepianu.
Natomiast druga wystawa pt. „Entuzjastki pedagogiki i edukacji” poświęcona była pamięci o działalności wybitnych postaci kobiet polskiej i światowej pedagogiki i edukacji. Wśród nich znalazły się takie postaci jak: Safona, Olga Drahonowska – Małkowska, Maria Montessori, Józefa Joteyko, Maria Grzegorzewska, Stefania Sempołowska czy niedawno zmarła Maria Łopatkowa.
Obie wystawy były efektem prac realizowanych przez Koło Naukowe Edukacji Równościowej działającego na Wydziale Studiów Edukacyjnych pod opieką dr Iwony Chmury-Rutkowskiej i dr hab. prof. UAM Edyty Głowackiej-Sobiech.
