W dniu 17 kwietnia 2023 r. Wydział Prawa i Administracji naszego Uniwersytetu gościł Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego prof. UŁ Jacka Chlebnego. Wizyta związana była przede wszystkim z wykładem poświęconym dostępowi do procedury uchodźczej, towarzyszyły mu jednakże także inne wydarzenia.
Profesor Chlebny jest absolwentem Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego. Przez okres wieloletniej pracy zawodowej łączy działalność naukowca i prawnika-praktyka: Profesor był m.in. prezesem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, a następnie – w Warszawie; od ubiegłego roku jest Prezesem Naczelnego Sądu Administracyjnego. Perspektywa badawcza profesora Chlebnego ma zatem szczególny wymiar, łączący teorię z praktyką.
Profesor Jacek Chlebny specjalizuje się w prawie ochrony cudzoziemców. Jest autorem wielu publikacji z tej tematyki i współautorem komentarza do ustawy – Prawo o cudzoziemcach. Tej problematyki dotyczył również wykład zatytułowany „Dostęp do procedury uchodźczej”. Stanowił on analizę regulacji prawnej przyznania statusu uchodźcy, wynikającej tak z przepisów prawa Unii Europejskiej, jak i prawa polskiego.
Profesor zwrócił uwagę w szczególności na to, że udzielenie ochrony międzynarodowej (a zatem przyznanie statusu uchodźcy) możliwe jest po zgłoszeniu przez cudzoziemca zamiaru żądania w tym zakresie. Już to powoduje powstanie po stronie Straży Granicznej określonych obowiązków, przede wszystkim dostępu do możliwości złożenia wniosku o ochronę prawną i pomocy tłumacza. Cudzoziemiec nie może być także pozbawiony reprezentacji pełnomocnika, a składane przez niego oświadczenia i wyjaśnienia powinny być precyzyjnie protokołowane. Profesor przywoływał przykłady nie tylko z orzecznictwa polskich sądów administracyjnych, ale także Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Nie zabrakło także pytań ze strony słuchaczy, wśród których byli nie tylko studenci i pracownicy naukowo-dydaktyczni wydziału prawa, ale także prawnicy-praktycy, w tym sędziowie WSA w Poznaniu.
W czasie spotkania wręczono także nagrody w Konkursie z okazji 100-lecia sądownictwa administracyjnego w Polsce, który w końcu ubiegłego roku zorganizowano na WPiA. Nagrodzeni zostali studenci, którzy wykazali się ponadprzeciętną wiedzą na temat historii i organizacji sądów administracyjnych, a także przygotowali glosy do jednego z orzeczeń sądów administracyjnych: Jakub Durkiewicz (I miejsce), Dorota Piechowiak (II miejsce) oraz Maciej Stachura (III miejsce).
Profesor wziął również udział w seminarium zorganizowanym przez Zakład Postępowania Administracyjnego i Sądowoadministracyjnego, kierowany przez prof. Andrzeja Skoczylasa. Podczas seminarium omawiane były dotychczasowe wyniki prac prowadzonych w ramach realizowanego pod kierownictwem prof. Wojciecha Piątka grantu badawczego „Zaskarżalność orzeczeń sądów administracyjnych”. Uczestniczył w nim także związany z WPiA UAM prof. Roman Hauser, dwukrotny Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego i współtwórca reformy sądownictwa administracyjnego z roku 2002. Obecność profesora Hausera była okazją do dyskusji na temat bieżących wyzwań stojących przed NSA oraz potencjalnych modyfikacji aktualnego kształtu przepisów regulujących postępowanie przed sądami administracyjnymi.
Przyjazd Profesora Chlebnego był także okazją do spotkania z dziekanem WPiA prof. Tomaszem Nieborakiem oraz rektor JM prof. Bogumiłą Kaniewską.
