W Collegium Maius odbyła się konferencja naukowa oraz towarzysząca jej wystawa poświęcone 70. rocznicy nadania Uniwersytetowi Poznańskiemu imienia Adama Mickiewicza.
Wydarzenie, zorganizowane przez Muzeum UAM, Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej oraz Wydział Historii, zgromadziło przedstawicieli środowiska akademickiego, badaczy literatury oraz wszystkich zainteresowanych historią uczelni i kultem wieszcza w Wielkopolsce.
Uroczystości rozpoczęło otwarcie wystawy „Mickiewicz 1955–2025. W 70. rocznicę nadania imienia Uniwersytetowi Poznańskiemu”. Spotkanie poprowadził prof. Tadeusz Wallas, Pełnomocnik Rektora ds. Rozwoju Uczelni. Ekspozycja prezentuje zarówno okoliczności zmiany nazwy uczelni w 1955 roku, jak i szeroki kontekst recepcji twórczości Mickiewicza w regionie. Zwiedzający mogą poznać dzieje lokalnego kultu poety oraz wkład wielkopolskich środowisk w badania nad jego życiem i spuścizną.
Część konferencyjna obchodów miała miejsce w Salonie Mickiewicza. Wydarzenie otworzył prof. Zbyszko Melosik, Prorektor UAM ds. relacji z otoczeniem społecznym, podkreślając znaczenie patrona uniwersytetu dla tożsamości akademickiej wspólnoty.
- Wierzymy w wartości akademickie, wierzymy w nasz Uniwersytet im. Adama Mickiewicza - mówił prof. Melosik. - Dzień dzisiejszy to piękny dzień dla naszej uniwersyteckiej społeczności. To potwierdzenie integralności naszej akademickiej wspólnotowości wokół naszej wspaniałej uczelni pełnej kreatywnego intelektualizmu, pozytywnych emocji i wokół jej patrona. Ta piękna konferencja potwierdza, że tworzymy niepowtarzalną społeczność epistemiczną, posiadającą nadzwyczajne dziedzictwo i kanoniczne dzieła, pełną kolektywnego entuzjazmu i radości swojego uczestnictwa w rozwoju nauki.
Prof. Krzysztof Skibski, Dziekan Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej, wprowadzając zebranych tematykę pierwszej sesji plenarnej, zacytował fragment ballady “Ucieczka” Mickiewicza, napisanej w latach 1831-32 w czasie pobytu wieszcza w okolicach Poznania.
“Skrzypnęły dolne podwoje,
Stąpa ktoś w przysionkach długich,
I otwiera się drzwi troje,
Troje drzwi jedne po drugich.
Wchodzi jeździec cały w bieli
I usiada na pościeli”.
Prof. UAM Maciej Michalski przedstawił referat „Mickiewicz i inni. Konteksty zmiany nazwy Uniwersytetu Poznańskiego w 1955 r.”, a prof. UAM Przemysław Matusik omówił historię poznańskich pomników wieszcza w wystąpieniu „Wokół pomników Adama Mickiewicza w Poznaniu. Z dziejów kultu”.
Prof. Michalski przeprowadził badania, z których wynika m.in., że nadanie imienia uczelni wcale się nie było inicjatywą środowisk partyjno-rządowych, ale samych pracowników Uniwersytetu. Adam Mickiewicz i Józef Stalin to nie jedyni zaproponowani wtedy kandydaci, ich grono było znacznie szersze.
Rozważano kandydatury: Juliana Marchlewskiego, Stanisława Staszica, Jana i Jędrzeja Śniadeckich, Marcina Kasprzaka, Heliodora Święcickiego, a nawet pojawiła się propozycja nazwy: Uniwersytet Piastowski. Ta ostatnia nie spodobała się prof. Józefowi Kostrzewskiemu, który uznał ją za pretensjonalną.
Co ciekawe początkowo poloniści niechętnie odnieśli się do kandydatury wieszcza argumentując, że nadawanie imienia poety uczelni jest tradycją radziecką, nie polską. Gdy decyzję podjęto, okazało się, że w Poznaniu brakuje naukowców zajmujących się badaniami poświęconymi Mickiewiczowi i jego związkom z Wielkopolską. W kolejnych dziesięcioleciach UAM wykształcił grono literaturoznawców, którzy którzy stworzyli solidne podstawy badań w tym obszarze.
Druga część sesji plenarnej skupiła się na badaniach nad twórczością Mickiewicza prowadzonych w Poznaniu na przestrzeni dziesięcioleci. Prof. Jerzy Fiećko w referacie „Od Cybulskiego i Małeckiego do Maciejewskiego i Trojanowiczowej” przedstawił półtora wieku poznańskich badań nad spuścizną poety. Prof. UAM Alina Borkowska-Rychlewska omówiła współczesne kierunki tych badań, a prof. dr hab. Zbigniew Przychodniak zaprezentował referat „Mickiewicz, czyli bibliograficznych ksiąg dwoje, a nawet troje”, wprowadzający do najnowszej publikacji „Uniwersytet Adamowi. Mickiewicziana poznańskie 1919–2025 (bibliografia)”, przygotowanej wspólnie z dr Elżbietą Lijewską.