Z dziekanem nowo utworzonego Wydziału Etnolingwistyki prof. UAM Piotrem Nowakiem rozmawia Dariusz Nowaczyk.
Jak powstał Wydział Etnolingwistyki?
Historia sięga roku 1973, kiedy to rozpoczęła się dyskusja nad utworzeniem jednostki, której dominującym obszarem badawczym będzie językoznawstwo. W październiku tego roku na Wydziale Filologicznym powstał Instytut Językoznawstwa. Jego założycielami byli profesorowie: M. Rudnicki, L. Zabrocki, C. Kudzinowski. Powstanie Instytutu Językoznawstwa było ewenementem w krajobrazie neofilologicznym Polski. Wydział Filologiczny w 1988 roku podzielił się na Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej oraz Wydział Neofilologii. W skład tego drugiego wszedł Instytut Językoznawstwa. W 1977 roku jego dyrektorem został prof. J. Bańczerowski, który zaczął przekonywać pracowników instytutu i wydziału, iż nadchodzi czas przesuwania się jądra cywilizacji z Europy i Ameryki Północnej do Azji. Należałoby więc przeorientować badania i kształcenie, wzbogacając je o filologie orientalne. Zaczęliśmy uczyć arabskiego, chińskiego, japońskiego, tajskiego oraz afrykańskich języków: amharskiego, hausa czy suahili. Profesor Bańczerowski doprowadził następnie do powstania takich specjalności, jak: japonistyka, sinologia, arabistyka, filologie indonezyjsko-malajska oraz wietnamsko-tajska, koreanistyka, a także etnolingwistyka, której pomysłodawcą i współtwórcą był prof. Tadeusz Zgółka. Wzbogacaliśmy się o kadrę, która reprezentuje te obszary badań językoznawczych i literaturoznawczych. W ostatnim okresie WN był już bardzo duży, liczył ponad 400 nauczycieli akademickich obsługujących 20 kierunków studiów. Taką strukturą naprawdę trudno zarządzać. W naszym instytucie, który w międzyczasie zmienił nazwę na Instytut Etnolingwistyki, powstał pomysł, aby budować nową strukturę, nowy wydział. Z takim wnioskiem zwróciłem się do pani rektor w marcu 2022 roku. O opinię poprosiłem także wszystkich pracowników instytutu, którzy opowiedzieli się za utworzeniem odrębnego wydziału. Zarówno rada dziekańska WN, jak i Senat UAM przychyliły się do naszego wniosku. Rektor zadecydowała o powstaniu Wydziału Etnolingwistyki od 1 września 2023.
Studenci, którzy poprzednio byli w Instytucie Etnolingwistyki, przechodzą automatycznie do Wydziału Etnolingwistyki…
Tak. Od 1 października będą studentami naszego wydziału. Obecnie mamy ok. 800 studentów, których kształci 63 nauczycieli akademickich, w tym 23 obcokrajowców; uczymy 15 języków obcych. Mamy trzy kierunki studiów: etnolingwistyka (ze specjalnościami: bałtologia, wietnamistyka, etnolingwistyka ogólna), hebraistyka i koreanistyka, a także studia podyplomowe interlingwistyki prowadzone w języku esperanto. Koreanistyka pod względem liczby kandydatów na jedno miejsce zajmuje od dawna pierwsze, drugie albo trzecie miejsce w skali całej uczelni. Z pewnością świadczy to o poziomie dydaktyki prowadzonej na wydziale, potwierdzonym wieloma dyplomami i certyfikatami.
Skąd takie zainteresowanie koreanistyką?
Musielibyśmy wrócić do wizji prof. Bańczerowskiego związanej z rolą Azji w świecie współczesnym. W wypadku koreanistyki sytuacja jest bardziej klarowna ze względu na inwestycje Republiki Korei w Polsce i obecność coraz większej liczby koreańskich przedsiębiorstw, chętnie zatrudniających naszych absolwentów. Myślę, że kandydatów zachęca też rozbudowany, atrakcyjny system stypendiów obejmujący długoterminowe pobyty naszych studentów na uczelniach koreańskich.
Jakie projekty badawcze prowadzone są obecnie na wydziale?
Pracownicy Wydziału Etnolingwistyki prowadzą działalność badawczą przede wszystkim w dyscyplinach językoznawstwo i literaturoznawstwo. Część z nich specjalizuje się także w naukach o kulturze i religii, wielu prowadzi badania interdyscyplinarne. W ramach językoznawstwa prowadzone są badania w zakresie niemal wszystkich jego działów, w tym językoznawstwa ogólnego, stosowanego oraz porównawczego. Przedmiotem badań najbardziej powiązanym z działalnością dydaktyczną są języki i literatury ludów europejskiego i azjatyckiego obszaru językowego.
Jakie cele w przyszłości stoją przed wydziałem?
Uważam, że działania badawcze i dydaktyczne, które przyczyniły się do powstania naszego wydziału, będą kontynuowane. Jest to o tyle proste, że wszystkie wydziały prowadzące badania w zakresie językoznawczym i literaturoznawczym skupione są w jednej szkole. My będziemy w niej czwartym wydziałem (poza wydziałami Anglistyki, Filologii Polskiej i Klasycznej oraz Neofilologii). Od kierownictwa szkoły będzie więc zależało, jak będziemy się rozwijać, jakie cele zostaną postawione przed tymi wydziałami. Z zapałem włączymy się we wszystkie projekty i zadania Szkoły Nauk o Języku i Literaturze.
Czytaj też: Prof. Karpiński. DARIAH-PL Multico na światowym poziomie
