Dobiegła końca Wystawa Światowa Expo 2025 w Osace, Kansai, która stanowi jedno z najważniejszych międzynarodowych wydarzeń. Ta edycja zgromadziła przedstawicieli 161 krajów i regionów oraz dziewięciu organizacji międzynarodowych.
Od 13 kwietnia do 13 października 2025 roku wyspa Yumeshima w Zatoce Osaka stała się areną prezentacji technologii, kultury i wizji przyszłości. Polska, jako jeden z 40 krajów posiadających indywidualny pawilon, zaprezentowała się jako nowoczesny, kreatywny i jednocześnie kultywujący własne tradycje partner, przyciągając ponad 1,3 miliona odwiedzających.
Polski pawilon, zlokalizowany w strefie tematycznej „Ratowanie życia” (Saving Lives), miał powierzchnię blisko 1000 m² i oferował bogaty program gospodarczy, naukowy i kulturalny. Wśród najważniejszych wydarzeń znalazły się Polsko-Japońskie Forum Eksportowe i Forum Inwestycyjne. Pawilon i wystawy otrzymały aż trzy prestiżowe wyróżnienia: Złotą Nagrodę BIE (Bureau International des Expositions – Międzynarodowe Biuro Wystaw w Paryżu) za ekspozycję dla najlepszych pawilonów średniej wielkości; Srebrną Nagrodę TEDA (The Experiential Design Authority) za wystawę „Plantacja Idei” oraz Brązową Nagrodę TEDA za najlepszy średni pawilon. Pawilon zbudowany był z drewna, a jego bryła koncepcyjnie miała przywoływać skojarzenie rozchodzącej się poza granice kraju fali kreatywności i innowacyjności Polaków.
Równolegle prowadzony był program kulturalny „Po!land”, organizowany przez Instytut Adama Mickiewicza. W jego ramach odbywały się wystawy, koncerty, prezentacje projektów artystycznych i recitale chopinowskie – aż 552 występów wysłuchało ponad 30 tysięcy osób. Polska pokazała swoje dynamiczne oblicze, łącząc dziedzictwo z nowoczesnością. Hasło „Po!land” nawiązuje do japońskiej onomatopei „Po!”, oznaczającej zaskoczenie, oraz do odkrytego przez Marię Skłodowską-Curie pierwiastka, polonu.
Szczególnym powodem do dumy dla nas był udział studentów i studentek UAM w tym wydarzeniu. Dziewięcioro studentów japonistyki z Instytutu Orientalistyki Wydziału Neofilologii zostało wyłonionych w wymagającym procesie konkursowym i w kwietniu 2025 roku rozpoczęło półroczny staż w Pawilonie Polskim. Ich zadania obejmowały obsługę gości, wsparcie organizacyjne wydarzeń oraz reprezentowanie Polski w kontaktach z japońską publicznością.
Praktyki były finansowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego we współpracy z Polską Agencją Handlu i Informacji. Studenci, biegle posługujący się językiem japońskim, stanowili nie tylko wsparcie logistyczne, ale przede wszystkim kulturowy pomost między Polską a Japonią. Ich obecność była częścią szerszego programu, w ramach którego 48 studentów z siedmiu polskich uczelni wspierało działania promocyjne w Osace.
Udział studentów UAM w Expo 2025 to przykład, jak edukacja wyższa może realnie wpływać na wizerunek kraju za granicą. Dzięki kompetencjom językowym, kulturowym i interpersonalnym młodzi ludzie stali się ambasadorami Polski, budując relacje, tłumacząc konteksty i wspierając wymianę międzykulturową. Ich obecność w Pawilonie Polskim była nie tylko prestiżowym wyróżnieniem, ale także praktycznym doświadczeniem, które z pewnością zaowocuje w ich dalszej karierze zawodowej.
Studenci bardzo pozytywnie oceniają swoje doświadczenia z Expo i niezwykle ciekawie o tym opowiadają.
Wiktor Gębicki: Praca na Expo wyzwoliła mnie od wiecznego mówienia sobie, że czegoś nie potrafię albo nie dam sobie z czymś rady. Wiele razy w życiu nie podejmowałem się jakiejś pracy, myśląc, że jest ona dla mnie za trudna. Głos w głowie powtarzał mi „nie teraz… poćwicz jeszcze trochę kanji czy gramatykę i wtedy dopiero aplikuj”. Tłumaczenia konsekutywne na Expo dały mi jednak poczucie tego, że potrafię. Że posiadam umiejętności. Wiedzę. Dały mi więc pewność siebie, którą wykorzystuję teraz na co dzień.
Anna Kamola: Nauczyłam się bardzo wiele, dzięki pracy z wieloma typami odwiedzających – od osób starszych po niemowlęta, gości VIP, będących najróżniejszych narodowości, każdy z nich potrzebował trochę innego, indywidualnego podejścia. Nasza praca też w dużej mierze polegała na umiejętności konwersacji, ludzie chcieli dowiedzieć się więcej o Polsce albo podzielić się swoimi doświadczeniami z Polski, zależało mi na tym, by podtrzymać jak najcieplejsze uczucia względem naszego kraju. Każda z takich rozmów była bardzo ważna. Sama też, poprzez ogrom wydarzeń z promocji regionalnej oraz cieszące się ogromną popularnością warsztaty i koncerty przed pawilonem, miałam okazję poznać nowe oblicza Polski. W wolnym czasie mieliśmy szansę zwiedzać pawilony innych krajów – zobaczyć fragmenty kultury i innowacji z całego świata. Niezwykle też sobie cenię to, że dzięki tym praktykom studenci japonistyki z całego kraju mieli okazję lepiej się poznać, a praca z ludźmi o podobnych zainteresowaniach pozwoliła mi naprawdę zaangażować się w działanie zespołowe, które było kluczowe w realizacji tego projektu.
Weronika Bielecka: Do najcenniejszych doświadczeń z Expo należą zdecydowanie rozmowy z gośćmi Pawilonu Polski: pytania na temat kultury Polski i mojego udziału w Expo, wyrazy wdzięczności za moje zaangażowanie, wspólne zdjęcia, a nawet drobne upominki, emocje, którymi chcieli się ze mną podzielić goście – właśnie to najbardziej zapadło mi w pamięć. Te momenty uświadomiły mi, że sztandarowe cele Expo – międzynarodowa współpraca, wymiana kulturowa – to nie tylko puste frazesy, ale coś prawdziwego, co realizuje się w chwilach, gdy ludzie z różnych zakątków świata spotykają się z otwartym umysłem i życzliwością w sercu.
Joanna Dobrowolska: W kameralnej sali koncertowej Pawilonu Polski odbywały się codziennie recitale chopinowskie grane przez wybitnych polskich pianistów związanych z Instytutem Fryderyka Chopina. Recitale były najpopularniejszą częścią oferty Pawilonu, codziennie setki osób przychodziły, aby mieć szansę ich posłuchać. Miałam okazję wiele razy przygotowywać i zapowiadać te recitale, co uważam za bardzo cenne doświadczenie. Przy okazji różnych wydarzeń w Pawilonie Polski, jak i wydarzeń towarzyszących poza Pawilonem, miałam okazję spotkać wielu wspaniałych, doświadczonych i sympatycznych ludzi „zza kulis”. Spotkałam i współpracowałam z różnymi profesjonalistami, na przykład z osobami, które pracują na rzecz promowania kultury polskiej w Japonii. Zdałam sobie sprawę, że ścieżka japonistyczna daje dużo możliwości rozwoju i może prowadzić w bardzo ciekawe kierunki.
Expo 2025 w Osace to nie tylko święto innowacji, ale także przestrzeń refleksji nad globalnymi wyzwaniami, wymiany i dialogu. Polska, poprzez swój pawilon i obecność młodych przedstawicieli nauki, pokazała, że potrafi łączyć tradycję z nowoczesnością, kulturę z technologią, a edukację z dyplomacją. Udział studentów UAM w tym wydarzeniu to dowód, że inwestycja w młode talenty przynosi wymierne korzyści – zarówno im samym, jak i krajowi, który reprezentują.